Internationale bijschrijvingen voor Nederland
Dit jaar waren er twee hoogtepunten voor Nederland: Zomercarnaval Rotterdam én Traditionele Graslandbevloeiing komen op de Representatieve Lijst van het Immaterieel Cultureel Erfgoed van de Mensheid!
De nominatie van Zomercarnaval werd door de Evaluation Body gecomplimenteerd doordat het goed laat zien hoe immaterieel erfgoed mensen van verschillende culturen samen kan brengen. Daarnaast was Humphrey Euson aanwezig als afgevaardige van het Zomercarnaval. In zijn speech benadrukte hij hoe het Zomercarnaval een feest van culturele diversiteit is.
Ook bij de multinationale nominatie van Traditionele Graslandbevloeiing werd expliciet benoemd dat het dossier een goed voorbeeld was van immaterieel erfgoed dat bijdraagt aan de Sustainable Development Goals. Dit dossier werd door Oostenrijk, België, Duitsland, Italië, Luxenburg, Zwitserland en Nederland ingediend.
Op onze website lees je meer over Zomercarnaval en Traditionele Graslandbevloeiing.
Benieuwd welke andere vormen van immaterieel erfgoed werden bijgeschreven? Kijk dan hier.
ICH NGO Forum
Als geaccrediteerde NGO bij Unesco is KIEN lid van het ICH NGO Forum. Het jaarlijkse symposium stond dit keer in het teken van het twintigjarige jubileum van het Unesco Verdrag. Focus lag daarom op casussen waarin borging centraal stond. Vanuit onderzoek vertelde Susanne tijdens het symposium over de methode die het bestuur van Zomercarnaval Rotterdam heeft gebruikt om jongere leden in het bestuur te krijgen. Daarnaast is de jaarlijkse Comité vergadering ook het moment dat de General Assembly van het Forum plaatsvindt. Met al die verschillende NGO’s bij elkaar wordt er veel genetwerkt, worden er nieuwe contacten gelegd en samenwerkingen opgezet.
Working group ICH, Climate Change and the Environment
Wat begon als presentaties op het symposium van het Forum in Rabat (2022), groeide uit tot een working group over immaterieel erfgoed en klimaatverandering. Jet is vanuit haar onderzoek naar ecologische duurzaamheid betrokken in de working group en presenteerde vanuit die rol een poster. Centraal op de poster stond het Water & Land project (in samenwerking met CAG) en casussen over immaterieel erfgoed en ecologische duurzaamheid in Nederland en op Bonaire. Denk hierbij aan het wilsterflappen en cactusheggen vlechten. De working group werkt de komende twee jaar aan een declaratie om de urgentie van het onderwerp van klimaatverandering sterk onder de aandacht te brengen en aan een publicatie met goede voorbeelden.
v.l.n.r. Liliane de Geus, Laurier Turgeon, Jet Bakels en Chantal Bischop
Albert van der Zeijdenprijs
Nadat in 2021 onze collega Albert van der Zeijden overleed, werd door collega’s uit het ICH NGO Forum het initiatief genomen een prijs in zijn naam in het leven te roepen. Een mooi en emotioneel moment om stil te staan bij dit verlies.
De prijs is dit jaar uitgereikt aan Charlotte Courtois, die het beste artikel als jonge professional schreef in de nieuwste editie van #HeritageAlive. Deze editie staat in het teken van Storytelling en is hier te vinden.
20 jaar Unesco Verdrag: terug- en vooruitkijken
Het was feest in Botswana! We werden getrakteerd op optredens van dansgroepen, Botswaanse keuken en genoten van de bijzondere natuur die het land te bieden heeft. Tijdens de vergadering werd teruggekeken op de ontwikkelingen van het Unesco Verdrag en dat zijn er veel. Zeker de laatste jaren is er veel gediscussieerd over de toegankelijkheid van de verschillende internationale lijsten en zijn er aanpassingen doorgevoerd. Juist door het al toepassen van die aanpassingen (o.a. minder strenge criteria en een dialoogproces) werden alle nominaties dit jaar door de Evaluation Body positief beoordeeld. Dit riep ook vragen op: draagt een al te makkelijke goedkeuring van nominaties niet bij aan de focus op het plaatsen van immaterieel erfgoed op de internationale lijsten? Hoewel de meningen hierover verdeeld blijven, werd door het Secretariaat duidelijk gezegd dat 2023 geen precedent zal scheppen. Vanaf 2024 worden de nieuwe nominatieformulieren beschikbaar gesteld, dus dat zal weer nieuwe vragen en uitdagingen oproepen. Het Unesco-verdrag blijft zich dus zeker ontwikkelen.
Borgingsacties op internationaal podium
De ontwikkeling is ook op andere plekken te zien. Naar aanleiding van onderzoek naar artikel 18 uit de Conventie zijn er plannen ontwikkeld om het Register van Goede Voorbeelden van Borging beter tot zijn recht te komen. Daarnaast zal er een online platform worden ontwikkeld, dat borgingsacties beter zichtbaar moet maken. Het Verdrag draait uiteindelijk om het borgen van immaterieel erfgoed en met deze initiatieven wordt geprobeerd dit internationaal meer podium te geven.
Ook in Nederland werken we met een Register van Goede Voorbeelden van Borging. De internationale ontwikkelingen houden we als KIEN dan ook nauw in de gaten.
Andere thema’s
De Evaluation Body rapporteert ieder jaar over opvallende thema’s die uit de verschillende dossiers naar voren komen. Daarnaast wordt er door het Secretariaat van Unesco initiatief genomen om verkenningen te doen op bepaalde thema’s. De belangrijkste van 2023 waren:
- Economische dimensies van immaterieel erfgoed: Livelihoods - intangible heritage - Culture Sector - UNESCO
- Klimaatverandering en borgen van immaterieel erfgoed
- Immaterieel erfgoed borgen in een stedelijke omgeving
- De rol van vrouwen in immaterieel erfgoed werd in veel nominatiedossiers sterk naar voren gebracht
- Kennisoverdracht binnen families stond in ongeveer de helft van de nominatiedossiers centraal
- In veel dossiers werd de relatie tussen immaterieel erfgoed en de natuurlijke omgeving benoemd en werden op dit punt borgingsacties geformuleerd
Volgend jaar vindt de sessie van het Intergouvernementeel Comité plaats in Paraguay.