De nieuwe bijschrijvingen zijn bekendgemaakt tijdens de IE-dag op 12 november in het Nederlands Openluchtmuseum.
De Inventaris Immaterieel Erfgoed Nederland bevat na deze nieuwe bijschrijvingen meer dan 200 vormen van immaterieel erfgoed, waaronder ambachten, feesten en sociale praktijken. Bijschrijving in de Inventaris Immaterieel Erfgoed is een middel om de beoefenaars te helpen bij het levend houden van hun immaterieel erfgoed. Met de bijschrijving in de Inventaris laten de gemeenschappen zien, dat ze bezig zijn met de borging van hun immaterieel erfgoed en werken ze aan de zichtbaarheid ervan.
Indisch Koken en de Indische Rijsttafeltraditie
Indisch Koken en de Indische Rijsttafeltraditie
Indisch Koken is het bereiden van gerechten zoals bijvoorbeeld rendang, ikan pedis, tahoe ketjap, sambal goreng telor, sambal goreng boontjes of roedjak. Als meerdere van deze gerechten worden gecombineerd met rijst of bami en/of bij bijzondere gelegenheden worden geserveerd, heet dit een rijsttafel. Zowel het bereiden als het nuttigen van de Indische rijstmaaltijd wordt zowel met familie en vrienden als bij publieksbijeenkomsten zoals Indische festivals en pasars malam gedaan. Dit immaterieel erfgoed maakt deel uit van de sociaal-culturele gemeenschap die haar wortels heeft in voormalig Nederlands-Indië. De oudere generatie heeft door de jaren heen de kennis van de Indische rijsttafel inclusief de vaardigheden en het bereiden ervan aan de jongere generatie(s) doorgegeven.
De Bidweg van de Sterre der Zee
Naast Indisch Koken en de Indische Rijsttafeltraditie worden nog vijf vormen van immaterieel erfgoed in de Inventaris bijgeschreven:
Bidweg van de Sterre der Zee
De Bidweg van de Sterre der Zee is een vaste route door het centrum van Maastricht. Tijdens het lopen van de Bidweg wordt de Rozenkrans gebeden. Er is een grote en een kleine Bidweg en de route is gemarkeerd door gevelstenen met Mariabeelden. Deze beelden zijn onlosmakelijk verbonden met de Bidweg. De Grote Bidweg is een processie waarbij het Mariabeeld van Onze Lieve Vrouw Sterre der Zee wordt meegedragen. De Kleine Bidweg wordt zonder het Mariabeeld gelopen en kan zowel georganiseerd als individueel door parochianen, pelgrims en andere gelovigen en belangstellenden gelopen worden.
De Grote Zwaagse Carnavalsoptocht
Grote Zwaagse Carnavalsoptocht
De Grote Zwaagse Carnavalsoptocht wordt traditiegetrouw gehouden op de zondag direct voorafgaand aan de vastentijd voor Pasen in het dorp Zwaag. Zo’n 45.000 bezoekers komen ieder jaar op de optocht af. Aan de Carnavalsoptocht doen tot zo’n 45 creaties mee. De creaties zijn divers en vaak satirisch of humoristisch van aard. De Grote Zwaagse Carnavalsoptocht wordt sinds 1968 georganiseerd en is in de loop van de afgelopen decennia steeds populairder geworden. De eerste groep van de Grote Zwaagse carnavalsoptocht zijn de winnaars van de kinderoptocht die op zaterdag plaats vindt.
Het Slurpen van Papeda
Slurpen van Papeda
Papeda is een traditioneel Moluks gerecht en vormt de basis van een traditionele maaltijd. De bewoners van de Molukse eilanden wisten reeds langgeleden meel te winnen uit de aanwezige sagopalm. Omdat sagomeel in Nederland niet altijd te verkrijgen is wordt papeda hier vaak van aardappelzetmeel gemaakt. Papeda wordt geserveerd met verschillende soorten sauzen. De papeda wordt direct vanaf het bord opgezogen of opgeslurpt, dit vereist enige oefening. Het gezamenlijk nuttigen van de papeda en de daarbij behorende saamhorigheid, gastvrijheid en respect naar elkaar toe en het versterken van de verwantschapsrelaties en familiebanden zijn belangrijke onderdelen van het Slurpen van papeda.
Papierscheppen (in Rotterdam)
Papierscheppen in Doesburg en Papierscheppen in Rotterdam
Papierscheppen is het maken van papier uit pulp. Dat kan van oud papier, textiel of van delen van een plant of boom zijn, als het maar vezels heeft. De vezels worden klein gescheurd, gesneden of gesnipperd en in water geweekt tot het een papje (de pulp) is. De papierschepper ‘schept’ het papier met een speciale zeef, een schepraam, waarna de vellen met behulp van vilten doeken worden geperst. Vervolgens worden de vellen gedroogd en eventueel gecoat. De beoefenaars van papierscheppen in zowel Doesburg als in Rotterdam worden met hun immaterieel erfgoed in de Inventaris bijgeschreven.
Waterwonen
Waterwonen
Naar schatting wonen er zo’n 25.000 mensen in Nederland op het water, ze vormen zowel lokaal, nationaal als internationaal een gemeenschap. Er zijn verschillende vormen van waterwonen. Zo zijn er de varende of voormalig varende vrachtschepen, woonarken, watervilla’s, schark (een romp van varend schip met vierkante of niet originele opbouw) en varende woonschepen. De waterbewoner is over het algemeen autonoom, eigenzinnig, zelfredzaam en vindingrijk en heeft kennis van het water. Groepen woonboten vormen kleine buurtschappen, waarbij de sociale cohesie, met onderling respect en acceptatie voor elkaars ‘eigenheid’, het omkijken en zorgen voor elkaar normaal is: het goed mienskip.
Inventaris Immaterieel Erfgoed Nederland
De Inventaris Immaterieel Erfgoed Nederland bestaat uit levend en dynamisch erfgoed dat van generatie op generatie wordt doorgegeven en nooit in strijd is met de Nederlandse wet of de mensenrechten. Hierbij bepalen de beoefenaars zelf wat hun erfgoed is. De bijschrijving betekent dan ook niet dat professionals het erfgoed goedkeuren of dat UNESCO dit beschermt. Het betekent dat er een gemeenschap is die zich verbonden voelt met het erfgoed en zich daarom actief inzet voor het doorgeven daarvan.
De samenstelling van de Inventaris Immaterieel Erfgoed wordt gecoördineerd door het Kenniscentrum Immaterieel Erfgoed Nederland. In 2012 ondertekende de Nederlandse regering het UNESCO Verdrag inzake de Bescherming van het Immaterieel Cultureel Erfgoed. Het inventariseren van het immaterieel erfgoed is een van de verplichtingen die hiermee samenhangt. Beoefenaars van immaterieel erfgoed kunnen hun erfgoed zelf aanmelden via www.immaterieelerfgoed.nl.