De Inventaris Immaterieel Erfgoed Nederland bevat immaterieel erfgoed waarvan de erfgoedgemeenschap, groep of individu een borgingsplan heeft geschreven om het erfgoed toekomst te geven. Dat plan is getoetst door een onafhankelijke Toetsingscommissie. De erfgoedzorg wordt elke drie jaar geëvalueerd.

Beschrijving

Het carnavalsseizoen begint voor de vierder op 11 november. Tijdens een aantal officiële plechtigheden worden de Stadsprins en Verenigingshoogheden bekendgemaakt. Hij stelt daarbij ook zijn secretaris, zijn steun en toeverlaat, tijdens de gehele carnaval voor. Ook wordt de speciaal voor hem ontworpen onderscheiding voor de eerste maal omgehangen en spreekt hij de vierders voor het eerst toe met zijn eigen proclamatie en lijfspreuk. De Hoogheid word vanaf dat moment begeleid door zijn Raad van 11. De Raad van 11 is het college dat de vereniging vertegenwoordigd bij officiële gelegenheden.

In de periode van Januari tot aanvang van het carnavalsweekend vinden er gala-avonden plaats. Tijdens de gala-avonden nemen buutreedners lokale gebeurtenissen, personen en de politiek op de hak. Ook vinden er in deze periode diverse feestelijkheden plaats zoals de bokkenzitting. Een feest waar alle hoogheden uit heel Twente en hun Raad van 11 voor worden uitgenodigd en alle nieuwe hoogheden elkaar kunnen ontmoeten. Ook vind er een speciaal feest plaats waar de diverse muziekkappellen elkaar ontmoeten om de strijd met elkaar aan gaan wie de beste kapel van het seizoen te wordt. Evenals zijn er feesten ter verkiezing van het beste carnavalslied van dat jaar, een buutwedstrijd en een voor dansmariekes. De mensen dossen zich op alle feesten uit in bonte kledij met pruiken, schmink, hoeden, jassen ed.

Tijdens de jaarlijkse carnavalsdagen, de Dree doll’n dagen, wordt van vrijdag tot en met dinsdagavond feest gevierd. Iedere plaats in Noordoost-Twente heeft daarbij een eigen programma met tradities, feesten, thema’s en optochten. Op zaterdag wordt officieel de sleutel van de stad door de burgermeester overdragen aan de stadsprins waarna de stadsprins tot dinsdagavond de baas van de stad is. Op dinsdag moet hij de sleutel weer inleveren en word de bok (letterlijk een bok van papier)verbrand. Wat eeuwen geleden als een offer aan de goden werd gegeven geldt nu als het officiële einde van het carnavalsseizoen.

Het hele jaar door zijn duizenden vrijwilligers bezig met carnaval. Als het carnavalsseizoen nog maar net afgesloten is, beginnen de voorbereidingen voor het nieuwe seizoen opnieuw. Voor de zomer wordt al druk gewerkt aan het ontwerpen en bouwen van Carnavalswagens, de verkiezing van de hoogheid, het maken van de prinsenpakken en steken, het instuderen van nieuwe carnavalsmuziek door de muziekkappellen en het schrijven van lokale carnavalsliedjes.

Beoefenaars en betrokkenen

In Noordoost Twente zijn circa 50 carnavalsverenigingen actief. Het bestuur van de verenigingen is vrijwel overal hetzelfde opgebouwd met een president, vicepresident, secretaris, penningmeester en vorst. De besturen worden aangevuld met de voorzitters van verschillende commissies zoals een technische commissie, financiële commissie en optochtcommissie.

Daarnaast hebben alle verenigingen een Raad van 11. Zij zijn het visitekaartje van de vereniging naar buiten toe en vervullen vooral een ceremoniële rol. Wel vervullen alle leden van de Raad van 11 ook een actieve rol binnen één van de commissies.

In elk dorp, stad of gemeente zijn meerdere verenigingen actief waarbij er overal één stads of gemeente vereniging (hoofdvereniging) is die de stads/gemeenteprins levert.

Jaarlijks nemen zo’n 200.000 mensen deel aan het Carnaval in Noord Oost Twente waarbij de Grote Twentse Carnavalsoptocht meer dan honderdduizend toeschouwers trekt vanuit het hele land en van over de grens.

De O.C.V. de Kadolstermennekes uit Oldenzaal, de C.V. de Köttelpeer’n uit Denekamp, de C.V. De Gaffel Aöskes uit Losser, de C.V. de Othmarridders uit Ootmarssum en de C.V. de Papsleef’n uit Geesteren vertegenwoordigen alle verenigingen uit Noord Oost Twente bij deze bijschrijving.

Geschiedenis en ontwikkeling

Carnaval werd in Nederland van oudsher vooral beneden de grote rivieren gevierd. De overwegend Katholieke Twentenaren uit de grensgebieden trokken jaarlijks de grens over om bij de Duitse buren naar optochten kijken.

Oldenzaal was in 1954 een van eerste Overijsselse plaatsen met een carnavalsvereniging en een carnavalsoptocht. Binnen enkele jaren trokken de festiviteiten tienduizenden bezoekers naar de stad. Ook in andere plaatsen begonnen groepen jongeren feesten te organiseren maar het duurde nog tot 1961 tot er in Losser een officieel carnavalsorgaan werd opgericht De Gaffeloaskes. Daarna volgden al snel een heleboel andere plaatsen. Waarom carnaval in Noordoost Twente zich zo snel heeft kunnen ontwikkelen heeft te maken met de Katholieke basis van de bevolking en de steun vanuit de kerk. Ook het noaberschap, het voor en met elkaar zorgen, heeft ervoor gezorgd dat er snel samenwerkingen op gang kwamen die werden omgezet naar officiële verenigingen. Buurtbewoners versieren gezamenlijk hun straten en wijken en vroegere stadsbewoners komen speciaal voor het carnaval terug. Waar vroeger het omdraaien van rollen centraal stond is carnaval nu gestoeld op gelijkwaardigheid. Carnaval is voor iedereen!

Borgingsacties

2021-2024

  • Social media gebruiken voor het inzichtelijk maken van de tradities en de herkomst, omdat carnaval door niet-carnavalisten gemakkelijk aangezien wordt voor een feest van veel alcohol drinken, vreemdgaan en van alles kan en mag.
  • Met de social media inzichtelijk maken wat voor activiteiten er gedurende het jaar allemaal, achter de schermen, plaatsvinden. Dat wat men niet ziet maar waar veel mensen zich voor inzetten.
  • Een educatiepakket met 3 lessen voor kinderen van de groepen 7 en 8 van de basisscholen in Oldenzaal distribueren, omdat niet alle kinderen vanaf jongs af aan worden meegenomen in de carnavalstraditie. Ook een educatiepakket ontwikkelen dat inzetbaar is op alle basisscholen in heel Noordoost Twente.
  • Werken aan het opzetten van een carnavalskoepel Noordoost Twente waarin overleg plaats vindt over diverse zaken om de borging van het erfgoed te garanderen.
  • Meer speciale evenementen voor en door jongeren organiseren zonder alcohol. 
  • In verband met de strenger wordende regelgeving externe partijen inhuren om de veiligheidsplannen op te stellen. Daarnaast vrijwilligers scholen op het gebied van veiligheidsplannen zodat zij met de externe partijen mee kunnen kijken en hen waar nodig kunnen aanvullen.
  • Omdat er enkele verenigingen zijn waar nog geen vrouwen lid zijn dit onderwerp in de ledenvergadering bespreken en delen met de gemeenschap. Hierbij  helder en scherp naar de tradities kijken en de tradities kritisch beoordelen of ze nog steeds stroken met de normen en waarden van deze tijd.

Contact

OCV De Kadolstermennekes
Postbus 333
7570 AH
Oldenzaal
Overijssel
Website