Immaterieel erfgoed is levend erfgoed
Immaterieel erfgoed heet daarom ook wel ‘levend’ erfgoed: het leeft, verandert mee met de tijd, en komt tot uiting door de kleding die we dragen, de feesten die we vieren, het eten dat we eten en activiteiten, hoe we bepaalde dingen maken en de activiteiten die we ondernemen. Denk bijvoorbeeld aan carnaval, Keti Koti, ambachten zoals klompen maken of batik verven, of het vertellen van volksverhalen.
Immaterieel erfgoed verrijkt onze samenleving
Immaterieel erfgoed is belangrijk omdat het je een gevoel van identiteit en verbondenheid kan geven: met het verleden, met andere mensen en culturen. Immaterieel erfgoed verrijkt een samenleving, brengt nieuwe perspectieven op maatschappelijke en ecologische vraagstukken en kan je verbinden met mensen van verschillende achtergronden doordat je bepaalde gewoonten, tradities en vieringen deelt.
Zomercarnaval in Rotterdam is een carnavalsfestival dat jaarlijks wordt gevierd in Rotterdam, en is sinds 2016 ook terug te vinden in de Inventaris Immaterieel Erfgoed.
Het Unesco verdrag over immaterieel erfgoed en Nederland
Om het belang van immaterieel erfgoed te onderstrepen en het een duurzame toekomst te bieden, introduceerde Unesco in 2003 het 'Verdrag ter Bescherming van het Immaterieel Cultureel Erfgoed'. Met dit verdrag roept Unesco landen op om immaterieel erfgoed te inventariseren, kennis erover te genereren en het een duurzame toekomst te bieden. Bijna 200 landen, inclusief Nederland, hebben dit verdrag inmiddels ondertekend. Hoe en door wie er uitvoering wordt gegeven aan dit verdrag, verschilt per land.
Kenniscentrum Immaterieel Erfgoed Nederland (KIEN) en het Unesco verdrag
Sinds 2012 coördineren wij, Kenniscentrum Immaterieel Erfgoed Nederland (afgekort KIEN), de uitvoer van het Unesco Verdrag ter Bescherming van het Immaterieel Cultureel Erfgoed. We zijn gevestigd in het Nederlands Openluchtmuseum in Arnhem. Onze missie: het vergroten van kennis, bewustwording en zichtbaarheid van immaterieel erfgoed.
Plateel is een benaming voor wit, ongeglazuurd aardewerk. De versieringen worden door een plateelschilder, die je hier op de foto ziet, met de hand, op het aardewerk aangebracht.
De Inventaris van immaterieel erfgoed in Nederland
Een van de kerntaken van KIEN, is het bijhouden van een zogenaamde Inventaris Immaterieel Erfgoed, een dynamische verzameling van tradities, ambachten, feesten en gebruiken die vandaag de dag gekoesterd, beoefend en beleefd worden. Van bloemencorso’s tot Pencak Silat, van ambachtelijke visserij tot traditionele Molukse geneeswijzen.
De inventaris groeit, verandert en vernieuwt voortdurend. Er komen immers altijd vormen van immaterieel erfgoed bij, of bestaande tradities veranderen, of houden op te bestaan. Daarbij is het een ‘work in progress', waarbij we rekening houden met de wensen van de mensen die het erfgoed beoefenen en beheren. Zíj zijn de experts op het gebied van hun traditie, ambacht of cultuuruiting, en hun wens voor opname in de inventaris (of juist niet) is bepalend. De inventaris is daarom geen instrument dat immaterieel erfgoed in- of uitsluit. Ook als jouw culturele praktijk niet in de inventaris staat, kan het gewoon immaterieel erfgoed zijn. De inventaris zorgt vooral voor meer zichtbaarheid voor immaterieel erfgoed als link tussen verleden, heden én de toekomst.
Blader door de Inventaris Immaterieel Erfgoed