Heggenvlechten

De Stichting Heg & Landschap en het Nederlandse Gilde van Heggenvlechters houden het ambacht van heggenvlechten in ere. De grote groep vrijwillige heggenvlechters bestaat uit ervaren heggenvlechters en mensen die een cursus heggenvlechter hebben gevolgd. Er zijn enkele professionele heggenvlechters. Lokale natuur- en landschapsgroepen krijgen steeds meer belangstelling voor het heggenvlechten. Het Nederlands Kampioenschap Maasheggenvlechten trekt ieder jaar duizenden bezoekers.

Het vlechten van heggen gebeurde al in de Romeinse tijd. In grote delen van Europa werden tot in de negentiende eeuw heggen gevlochten. Vanaf de negentiende eeuw werd het heggenvlechten vooral belangrijk om vee in het weiland te houden. Na de introductie van het prikkeldraad in het tweede decennium van de twintigste eeuw, werden veel heggen gerooid. Na de Tweede Wereldoorlog werd op grote schaal prikkeldraad toegepast. Op heel kleine schaal bleef het ambacht van heggenvlechten wel bestaan. In de jaren zeventig en tachtig kwam er wat meer belangstelling voor het heggenvlechten. Aan het begin van de eenentwintigste eeuw begonnen de Vereniging Das & Boom en de Stichting Aarde acties om het vlechten nadrukkelijk onder de aandacht te brengen. Zij startten acties als ‘Het prikkeldraad eruit en de heg er weer in’. In 2003 werd de Stichting Heg & Landschap opgericht. In 2006 organiseerde de Stichting Heg & Landschap samen met IVM Maasvallei en Staatsbosbeheer voor het eerst een kampioenschap Maasheggenvlechten. Sindsdien wordt het kampioenschap jaarlijks gehouden. Sinds 2012 helpt het Nederlands Gilde van Heggenvlechters mee het ambacht van heggenvlechten door te geven Overheden, landschapsorganisaties en wetenschappelijke organisaties als het Nederlands Instituut voor Ecologie, gaan het vlechten van heggen steeds belangrijker vinden. Er wordt nu gevlochten ten behoeve van de natuur, de biodiversiteit, voor het landschappelijk schoon en voor een dichte afscheiding langs paden tegen dieren en mensen.

2021-2023

• Het jaarlijks organiseren van diverse cursussen heggenvlechten en internationale uitwisselingen.
• Bijdrage leveren aan de opleiding van (aspirant)leden van het gilde van heggenvlechters.   
• Organisatie van twee jaarlijkse kampioenschappen heggenvlechten, waaronder het Nederlands Kampioenschap i.s.m. Landschapsbeheer Boxmeer.
• Herziene uitgave Handleiding Heggenvlechten
• Deelname aan het project Erfgoedspotten (borden langs wandelroutes met gevlochten heggen en digitaal platform).
• Vaste publiciteitsacties zoals nieuwsbrief, artikelen, presentaties en rondleidingen.
• De lokale groepen een grotere rol laten spelen in het bereiken van mensen in de regio. Banden stimuleren tussen alle heggenvlechtgemeenschappen. Professionalisering van de groepen door training en begeleiding. 
• Het goed onder de aandacht brengen van belang heggen(vlechten) voor versterking biodiversiteit en strijd tegen klimaatverandering. Erop wijzen dat gevlochten heggen (de wijze van vlechten) de natuuraarde versterken door haar robuuste karakter.
• Start maken met toegang tot opleidingen en scholen.
• Publiciteit blijven genereren. Hierbij lokale groepen, gildeleden en vereniging nauwer betrekken.
• Bijdrage leveren aan het versterken van het gilde, de vereniging voor heggenvlechten en de lokale groepen.
• Promotie hazelaarstaken en -binders onder heggenvlechters.
• Nauwere banden onderhouden met betrokkenen zoals gemeenten, terreinbeheerders, landgoedeigenaren en provinciale landschapsorganisaties.
• Ondersteunen (onder meer via ons boomplantprogramma) van de aanplant van (soortenrijke, inheemse soorten) heggen

2018-2020

• Het jaarlijks organiseren van diverse cursussen heggenvlechten.
• Bijdrage leveren aan de opleiding van (aspirant)leden van het gilde van heggenvlechters.
• Organisatie van min. 2 jaarlijkse kampioenschappen heggenvlechten waarvan het NK i.s.m. Landschapsbeheer Boxmeer.  
• Lespakket over heggen(vlechten) voor basisscholen af maken. Introduceren van het pakket in aanloop naar de jaarlijkse nationale boomfeestdag.
• De aanleg van heggen en bomen stimuleren d.m.v. het SHL-boomplantprogramma. Informatie verstrekken over aanleg van (te vlechten) heggen.
• Het jaarlijks organiseren van diverse presentaties en rondleidingen.
• Het verschijnen met van diverse artikelen in kranten en tijdschriften en op regionale/nationale radio en tv.
• Onderzoek naar en publiceren over de traditie van het heggenvlechten buiten het Maasheggengebied.
• Organisatie van een symposium over het beheer van heggen als belangrijk cultureel erfgoed. Internationale uitwisseling met VK, Fr, Be en Du over beheer van (gevlochten) heggen d.m.v. wederzijdse bezoeken en symposium.

2015-2017

• Een lespakket maken om kinderen gemakkelijk in aanraking met de natuur te laten komen
• Het jaarlijks organiseren van tien eendaagse en twee meerdaagse cursussen op basisniveau.
• Het jaarlijks organiseren van twee cursussen voor gevorderden en een training voor trainers.    
• Het jaarlijks organiseren van tien presentaties en rondleidingen.
• Het publiceren van minimaal drie artikelen in kranten en tijdschriften.
• Vlechttechnieken en -stijlen in Nederland analyseren, onderzoeken en presenteren.
• Het intensiveren van contacten met buitenlandse heggenvlechters op kampioenschappen, een internationaal symposium organiseren en een internationale voordracht van heggenvlechten stimuleren.