De Inventaris Immaterieel Erfgoed Nederland bevat immaterieel erfgoed waarvan de erfgoedgemeenschap, groep of individu een borgingsplan heeft geschreven om het erfgoed toekomst te geven. Dat plan is getoetst door een onafhankelijke Toetsingscommissie. De erfgoedzorg wordt elke drie jaar geëvalueerd.

Beschrijving

Sinds de zeventiger jaren wordt tijdens de Hillegomse Feestdag op de vrijdag voorafgaand aan de derde dinsdag van september de Kortebaandraverij verreden. De kinderen hebben die dag vrij, waardoor ze mee kunnen doen aan het spelcircuit bij het zwembad. Vroeg in de ochtend wordt de Meerlaan afgesloten en wordt de 310 meter lange baan geprepareerd met zand, dranghekken en elektronische apparatuur voor een eerlijke start en voor de finishwaarneming. Ten behoeve van de deelnemende paarden wordt de stalruimte in de Prinses Marijkestraat ingericht, waar ook de hele dag een veearts en hoefsmid aanwezig zijn. 

Om 14.00 uur begint de draverij, waarbij de keurmeesters erop toezien of er zuiver gedraafd wordt. De kortebaan wordt verreden onder een gedetailleerd wedstrijdreglement; een paard dat te vroeg van start gaat, galoppeert of onregelmatig draaft, wordt uitgeschakeld. Voor de zes best geplaatste paarden zijn geld- en ereprijzen beschikbaar. Wedden op paarden is een vast onderdeel van de kortebaan, waarbij het gewonnen bedrag afhangt van de eigen inzet, van de totale inzet en van het aantal mensen dat dezelfde weddenschap heeft afgesloten.  

Als na de finalerit de Meerlaan wordt opgeruimd, worden tijdens een bijeenkomst van deelnemers, sponsoren en Vrienden van de Harddraverijvereniging de prijzen uitgereikt door de burgemeester. 
De Kortebaandraverij Hillegom is onderdeel van een uitgebreide reeks evenementen die gedurende 9 dagen voor alle groepen van de bevolking plaatsvinden. Het programma van de najaarsfeesten begint een kleine week voor de draverij met kinderspelen in de Hoftuin, de tuin van het gemeentehuis. Daar kunnen de kinderen kermiskaartjes winnen, die later op de kermis kunnen worden verzilverd. Op zaterdag zijn tonknuppelen, de kleuterzeskamp en Fun in het Park de grootste evenementen. Zondag is het ringsteken en de wielerkoers en is er 's avonds ter afsluiting een groot vuurwerk bij de kermis. 

Beoefenaars en betrokkenen

De leden van de Harddraverijvereniging maken deel uit van commissies die verantwoordelijk zijn voor de organisatie van de Najaarsfeesten en de Kortebaandraverij. De Draverijcommissie organiseert de Kortebaandraverij met het bijbehorende tussenprogramma, de Kermiscommissie is verantwoordelijk voor de kermis en de Evenementencommissie bedenkt, vernieuwt en organiseert de spelen en evenementen van de Najaarsfeesten. Bij de organisatie van de Kortebaandraverij zijn de pikeurs, trainers, het stalpersoneel en de verzorgers, de eigenaren en de fokkers betrokken. 
 
De wedstrijdleiding van de draverij wordt verzorgd door medewerkers en vrijwilligers van de NDR, de Stichting Nederlandse Draf- en Rensport in samenwerking met de Hillegomse (sport)verenigingen, de scoutinggroep en andere vrijwilligers. 

Geschiedenis en ontwikkeling

De huidige Harddraverijvereniging Hillegom en omstreken is opgericht in 1905. 

Kortebaandraverijen werden in Hillegom en daarbuiten al enige eeuwen georganiseerd, vaak in combinatie met een paardenmarkt of kermis. Aanvankelijk werden de harddraverijen uitgeschreven door lokale ondernemers, meestal kasteleins. Bij de oprichting van de harddraverijvereniging waren dan ook de uitbaters van Het Wapen van Friesland en van hotel Flora betrokken. Voordat de vereniging werd opgericht was er al een commissie die draverijen organiseerde. Het doel van de Harddraverijvereniging was jaarlijks een draverij op de kortebaan te organiseren. In 1910 telde de vereniging al 200 leden. 

Aanvankelijk viel die draverij samen met een jaarmarkt waar oliebollen, visproducten en dranken te krijgen waren. In de jaren daarna kwamen er volksspelen bij die sinds de vijftiger jaren van de vorige eeuw zijn uitgegroeid tot een vol programma van negen dagen. Met de introductie van een lunapark met grote attracties, wat later de kermis wordt genoemd is, is een solide financiële basis gelegd voor de continuïteit van de Najaarsfeesten en vooral ook voor de Kortebaandraverij. 

Sinds enkele jaren is de vanouds traditionele herenvereniging gemoderniseerd en zijn er ook vrouwelijke leden en bestuursleden. De vernieuwing van de evenementen is een constant proces. Sinds enkele jaren is er tijdens de pauze na de eerste omloop van de draverij een tussenprogramma, dat is bedoeld om jonge bezoekers naar de draverij te trekken. Veel van de circa 65 evenementen worden in samenwerking met de lokale verenigingen georganiseerd. De informatie over de Hillegomse Najaarsfeesten wordt verstrekt door huis-aan-huis het programmaboekje te bezorgen in Hillegom en Beinsdorp.  

Borgingsacties

2021-2024

  • Zowel de interne als de externe communicatie naar partijen zoals sponsors en inwoners van Hillegom beter structureren. Communicatie vast agendapunt op de agenda van zowel bestuur als de vereniging als geheel.  
  • Jaarlijks evalueren van de effectiviteit en onderzoeken nieuwe kansen die de media te bieden hebben. 
  • Een activiteitenplan en een taakverdeling maken voor de externe communicatie en promotie, met jaarlijks terugkerende acties en bijbehorende deadlines. 
  • Om de kennisoverdracht te waarborgen, bij de samenstelling van commissies en werkgroepen de leeftijd en ervaring in acht nemen.
  • Een speciale commissie oprichten in verband met de borging van het immaterieel erfgoed. 
  • Het archieftoegankelijk maken voor zowel leden en externe partijen 
  • De samenwerking met het Hillegomse verenigingsleven jaarlijks op initiatief van de evenementencommissie met alle leden evalueren. Het vastleggen van de jaarlijkse evaluatie structureren. 
  • Nieuwe inwoners van de gemeente Hillegomdirect of indirect informeren over de Najaarsfeesten en de Kortebaandraverij, door middel van het toezenden van het laatste programmaboekje. 
  • Overleg met schoolbesturen om de continuïteit van de vrije Hillegomse feestdag te bestendigen voor de basisscholen en deze uitbreiden met het (in Hillegom gevestigde) voortgezet onderwijs.
  • Een deskundige aanwijzen om de toenemende druk van de wet- en regelgeving het hoofd te bieden met als nadrukkelijke taak de vereniging met deskundigheid te ondersteunen en een spiegel voor te houden. 
  • Werken aan de uitbouw van de vrienden tot een bestand van meer dan 1000, onder meer door het actief werven door het promotieteam, met name tijdens de Kortebaandraverij. 
  • De kortebaancommissie van de Harddraverijvereniging dient samen met overige verenigingsleden en de gemeente Hillegom continue de stand van zaken te monitoren op het gebied van dierenwelzijn, alcoholgebruik en de weerstand vanuit de publieke opinie tegen kansspelen.  

Contact

Harddraverijvereniging Hillegom en omstreken
Spoorlaan, 1
2182CN
HILLEGOM
Nederland
Website