Het houden van gescheperde schaapskuddes in Drenthe

Bij deze traditie zijn vijf schaapskudden met hun herders betrokken. Bij iedere kudde horen ook hulpherders en een grote groep van vrijwilligers die allerlei werkzaamheden verrichten ten behoeve van de instandhouding van de kudden. Terreinbeheerders, zoals Het Drents Landschap, Staatsbosbeheer en particulieren laten de kudden op hun gronden grazen. Het provinciebestuur van Drenthe en diverse Drentse gemeentebesturen voeren een beleid dat gericht is op het behoud van de schaapskudden.

De gescheperde schaapskudden van Drenthe pasten in het agrarische systeem van de esdorpen. De schapen waren bovendien belangrijke leveranciers van wol en vlees. Al eeuwen geleden stelden de boeren van een dorp gezamenlijk een herder aan om hun schapen te hoeden op de heide. ’s Avonds kwam de herder met de schapen terug naar het dorp. De mest uit de schaapskooien werd jaarlijks uitgestrooid over de esgronden. Op de esgronden werd rogge verbouwd, waar brood van gebakken kon worden. Met de komst van de kunstmest in het begin van de twintigste eeuw was de schapenmest niet meer nodig. Door de ontginningen werd het areaal heide kleiner. Het aantal kudden daalde in een rap tempo. Na het wegvallen van hun belangrijke rol in het agrarische systeem gingen diverse stichtingen en verenigingen zich inzetten voor het behoud van schaapskudden. De rol van schaapskudden bij het natuurbeheer werd nu meer benadrukt. Mede dankzij de betrokkenheid van diverse stichtingen en verenigingen op het terrein van natuurbeheer, lokale gemeenschappen en vele vrijwilligers kunnen schaapskudden in stand worden gehouden.

2022-2024

• Aandacht vragen voor de rol van de schaapskuddes als effectieve maatregel om – door begrazing – het typische heidebiotoop in stand te houden en de biodiversiteit te ondersteunen.
• Bewustwording creëren van bijzondere Drentse karakter van de kudde op de heide, en de meerwaarde als cultureel erfgoed voor bewoners en bezoekers
• Goed contact onderhouden met lokale ambtenaren, en ‘het veld ingaan’. Je moet weten waarvoor je het doet.
• Erfgoedstatus inzetten om aanbestedingen van terreinbeheerders ten gunste van de traditionele kuddes te stimuleren.
• Overleggen met Ministerie van L&V over een extra Europese bijdrage voor erkende zeldzame schapenrassen.
• Schade door de wolf laten compenseren door mee te praten in relevante commissies en reële vergoedingen te regelen.
• Kennisuitwisseling tussen de herders, parttime herders en vrijwilligers stimuleren. Ook via de herdersopleiding in Velp aandacht genereren voor de rol van schaapskuddes in natuurbeheer.
• Educatieve activiteiten organiseren op scholen, soms i.s.m. kuddes, met name voor kinderen rond 10 jaar.
• Organiseren van Lammetjesdagen en schaapscheerder feesten om publiek te betrekken bij het erfgoed.

2018-2021

• Betere sponsoring van de grond krijgen. Per kudde een sponsorplan opzetten. 
• Teneinde het groene karakter van de kuddes en hun producten uit te baten, op een tweetal plaatsen verkennen of het ontwikkelen van een 'heideboerderij' aan zou slaan.
• Nadenken over een extra promotiecampagne om donateurs te behouden en te werven, waarbij een boek of glossy voor de Drentse kuddes als PR-middel kan worden ingezet.

2015-2017

• Blijven werken aan de werving van (jongere) bestuursleden en vrijwilligers, door middel van advertenties en directe benadering van geschikte personen. 
• Door het maken en gebruiken van leskoffers en excursies schoolkinderen betrekken bij de kuddes. 
• Samen met IVN en TBO's (Terrein Beherende Organisatie) activiteiten opzetten, zoals het project 'Oer is stoer'.
• Meewerken aan het opzetten van reële bijdrageregelingen voor het behoud van schaapskuddes.
• Een plan maken om nog gerichter activiteiten en evenementen te ontwikkelen en aan te bieden.
• Een wervingsactie voor donateurs opzetten, zowel gezamenlijk als per kudde. En acties doorzetten zoals 'Help een schaap de winter door'.
• Werken aan promotie door onder andere: Uitbreiden van de lokale markten en het beter uitbaten van het groene karakter van de kuddes en hun producten.
• Inspelen op wolmarkten en slowfood; meer onderlinge samenwerking in de promotie. 
• Nieuwe mogelijkheden onderzoeken voor fondsenwerving. 
• Het beter toegankelijk maken van de archieven in samenwerking met het Drents Archief.