Het stoken van Limburgse stroop

Er zijn nog vier stroopstokers in Zuid-Limburg, die zich verenigd hebben in het Slow Food Presidium Limburgse Stroop. Zij werken samen met andere organisaties die ijveren voor meer hoogstamboomgaarden, het behoud van oude fruitbomenrassen en het bijbehorende cultuurlandschap. De stroopstokers verkopen hun stroop over het algemeen direct aan huis aan particulieren.

Vanaf de zestiende eeuw wordt stroop koken als huisnijverheid gedaan in Zuid- en Midden-Limburg. Op deze manier conserveerden boeren het overtollige fruit voor de winterperiode. Door de bevolkingsgroei in de achttiende eeuw ontstonden in veel dorpen loonstookbedrijfjes.

Rond het begin van de negentiende eeuw stimuleerde Napoleon de teelt van suikerbieten in Nederland. Vanaf die tijd werden die gebruikt als grondstof voor de stroop in plaats van of als toevoeging bij puur fruit. Aan het einde van de negentiende eeuw ontstonden er stroopfabrieken met productie op grote schaal door de sterk toegenomen vraag. Dit had een negatieve invloed op het kleinschalige, ambachtelijke stroop stoken.

Door de toenemende verstedelijking en industrialisatie en door de introductie van de voor het plukproces eenvoudigere laagstamfruitbomen, verdwenen veel oude hoogstamfruitbomen. Deze factoren hebben ook een grote invloed op het ambachtelijke stroop stoken gehad. Vanaf eind twintigste eeuw is er meer aandacht gekomen voor dit typische Zuid-Limburgse ambacht. De overgebleven stroopstokers hebben zich verenigd in het Slow Food Presidium Limburgse Stroop en er worden in het kader van landschapsbeheer weer meer hoogstamboomgaarden aangeplant. De vraag naar ambachtelijke Zuid-Limburgse stroop neemt de laatste jaren weer toe.

2019-2021

• Voorbereiden en houden van gesprekken met Gedeelde Weelde, een net opgerichte coöperatie van consumenten en producenten in Zuid-Limburg, om tot samenwerking te komen.
• Mogelijkheden onderzoeken van samenwerking met diverse (lokale en regionale) partijen om tot een positionering en ondersteuning van het erfgoed te komen.
• Positionering van Limburgse stroop als een seizoensgebonden topproduct en dit terug laten komen in de etikettering van de potjes stroop.
• Mogelijkheden tot samenwerking onderzoeken met collega Slow-Food producenten over regelgeving rondom ambachtelijke en traditionele productie in relatie tot erfgoed.
• In samenwerking met Slow Food Limburg eettafels over stroopstoken opzetten met als thema 'terug aan tafel'.
• In de media stroopstoken onder de aandacht blijven brengen.

2015-2018

• Onderzoek blijven doen naar mogelijkheden van het oprichten van een digitaal Kenniscentrum Limburgse Stroop als informatiecentrum voor vakmensen en voor burgers (lokaal en toeristen).
• Drie stroopstokers opleiden bij leden van het Presidium.
• Verbreden van de inzet en zichtbaarheid van het ambacht.
• Meewerken als Presidium Limburgse Stroop aan de campagne van Slow Food Limburg en Nederland: 'Stem met je vork'.
• Samen met Stichting Ondernemend Bloesemlint activiteiten voorbereiden om het Limburgse cultuurlandschap met de hoogstamboomgaarden en -bomen uit te breiden.
• Provinciaal plan maken voor aanplant van hoogstamfruit voor productie van biologisch fruit (stroop en diksap) samen met Staatsbosbeheer en Natuurlijk Limburg.