Goededoelenloterij

De Nationale Postcode Loterij en VriendenLoterij hebben zo’n 4,4 miljoen deelnemers. Zij zijn te vinden in alle lagen van de samenleving. Goede doelen organisaties zijn de andere belangrijke groep traditiedragers. Zij krijgen het leeuwendeel van de opbrengsten uit de lotverkoop. Aangezien de deelnemers niet verenigd zijn, heeft de brancheorganisatie van de goede doelen, Goede Doelen Nederland, de erfgoedzorg op zich genomen. Hierin werken zij nauw samen met de twee grootste goededoelenloterijen in Nederland: de Nationale Postcode Loterij en de VriendenLoterij.

Met de oprichting van de Generaliteitsloterij in 1729 ontstaat in Nederland de combinatie van loterij en een goed doel. Ging het toen om het bestrijden van de pest, tegenwoordig gaat het vaak om maatschappelijke doelen als gezondheid, cultuur en sport. In 1905 werd in de Loterijwet vastgelegd dat een loterij landsbelang moest hebben. Dit omdat in verschillende steden zeer oude, lokale loterijen (soms uit de 15e eeuw) in stand werden gehouden en de overheid die wilde reguleren. Loterijen waren lang het domein van de staat en spekten de schatkist. Slechts een enkele keer werd een goed doel benoemd zoals tijdens de wederopbouw na WO II. Vanaf 1972 ging de jaarlijkse Grote Clubactie van start voor (sport)clubs en verenigingen. In 1974 werd in de Wet op de Kansspelen vastgelegd dat men een loterij kon organiseren om fondsen voor goede doelen te werven. Met de oprichting van de Nationale Postcode Loterij in 1989, kreeg het fenomeen ‘goededoelenloterijen’ een impuls. Sinds die tijd heeft de ontwikkeling van de uitingsvorm, de spelvorm, de prijzen en de marketing niet stilgestaan. Inmiddels zijn de Nationale Postcode Loterij en VriendenLoterij niet meer weg te denken en kunnen zij, dankzij 4,4 miljoen deelnemers, ieder jaar circa € 500 miljoen euro aan goede doelen schenken. 

2024-2026

• We blijven aandacht vragen voor het onderscheid tussen risicoarme fondsenwervende loterijen en risicovolle gokbedrijven.
• Aan deelnemers blijven we communiceren over het werk dat wordt gedaan door onze  goede doelen partners. Dit kan via TV, internet en sociale media, maar ook door deelnemers de mogelijkheid te bieden dit uit de eerste hand te ervaren door middel van deelnemersactiviteiten.
• Jaarlijks plaatsen we een bericht op intranet over goededoelenloterijen als  immaterieel erfgoed.
• We ontwikkelen voortdurend nieuwe spelmethodes en concepten
• We kijken naar buitenlandse loterijen om te zien hoe zij de afdracht aan goede doelen borgen en vergroten.
• Naast reclame, post en e-mail, wordt de actieve werving bij musea en culturele instellingen gecontinueerd.
• Geoormerkt werven via VriendenLoterij wordt ingezet om verschillende -ook nieuwe- doelgroepen te bereiken. Hierbij kunnen ook activiteiten gekoppeld aan de VriendenLoterij VIP-KAART een rol spelen.
• De toegevoegde maatschappelijke waarde van in Nederland actieve loterijen wordt onderzocht en de uitkomsten worden gedeeld met stakeholders

2021-2023

• Blijven communiceren over de lange traditie van goededoelenloterijen. Aan nieuwe medewerkers een turbotraining aanbieden waarin ook aandacht voor het immaterieel erfgoed-aspect.
• De geschiedenis van de loterij op de website specifieker te maken. 
• De nieuwe leerstoel 'De Maatschappelijke Betekenis van Goededoelenloterijen' aan de VU in Amsterdam onderzoek laten doen i.s.m. belanghebbenden. 
• Blijven inzetten voor overheidsbeleid dat de impact van de goededoelenloterij borgt. Lobby blijven voeren voor het maximaliseren van de opbrengst voor de samenleving als formele doelstelling van het kansspelbeleid. 
• Spelmethodes (online, mobiele telefoon), TV programma's en prijzenpakket doorontwikkelen en blijven toetsen bij jongere deelnemers. Hiervoor eigen onderzoek uitvoeren.

2017-2020

• Aan deelnemers blijven communiceren hoeveel goeds er wordt gedaan door de goede doelen door TV, internet en sociale media, maar juist ook door het zelf  te ervaren. Bijvoorbeeld door het organiseren van open dagen in musea en excursies naar natuurprojecten.
• Zowel naar (potentiële) deelnemers als richting de overheid communiceren over de oorsprong en lange traditie van goededoelenloterijen. 
• Ons inzetten voor een overheidsbeleid dat de grote maatschappelijke betekenis van de goededoelenloterij borgt.
• Het contact tussen deelnemers en goede doelen blijven doorontwikkelen en op basis van onderzoek bepalen wat hierin belangrijk is voor beide groepen.
• Spelmethodes (online, mobiele telefoon), TV programma's en prijzenpakket doorontwikkelen en blijven toetsen bij jongere deelnemers. Hiervoor voeren we eigen onderzoek uit.