Alkmaar Ontzet

Alkmaar Ontzet wordt door bijna heel Alkmaar gevierd. Kinderen worden al op jonge leeftijd betrokken via de basisscholen. Ook is er een lespakket gemaakt. Voor jongeren en volwassenen zijn er activiteiten. De vereniging voert actief beleid om inwoners van omliggende dorpen en ‘nieuwe’ Alkmaarders te betrekken. De traditie wordt georganiseerd door de bestuursleden van de 8 October Vereeniging die de circa vierhonderd vrijwilligers aansturen. De vereniging zelf telt ongeveer 5000 leden. De Poirterij der Stede van Alkmaar, een groep lokale ondernemers, richt zich op fondsenwerving. Er komen jaarlijks circa 30.000 mensen op af.

Het beleg van Alkmaar was de belegering van de stad Alkmaar tijdens de Tachtigjarige Oorlog door het leger van Don Frederik, zoon van de hertog van Alva. Het Spaanse leger moest opgeven nadat Willem van Oranje opdracht had gegeven de dijken door te steken. Stadstimmerman Maarten van der Meij vervoerde de bewaard gebleven berichtgeving op briefjes in een holle polsstok. Alkmaar was de eerste stad die de belegering weerstond en ontzet werd. Vandaar de kreet: ‘Bij Alkmaar begint de Victorie!’ Na 1573 werd Alkmaar Ontzet spontaan gevierd met drank en vuurwerk en er was geen georganiseerde viering. In 1861 werd de ‘Vereeniging ter viering van den Gedenkdag van Alkmaars Ontzet in 1573 en ter bewaring van andere geschiedkundige herinneringen dezer stede’ opgericht. De viering bestond uit volksspelen, een feestrede en feestavond. Aan het begin van de twintigste eeuw werd het feest uitgebreid om een bredere doelgroep aan te spreken. Door activiteiten toevoegen of juist weglaten bleef het feest bij de tijd. Herdenken, verbinden en vieren blijven echter de rode draad vormen. Er is een mix van oude en nieuwe elementen binnen de traditie. Zo is de zuurkoolmaaltijd een vrij recente toevoeging met een knipoog naar het Leidens Ontzet. Een oude traditie waar aan vastgehouden is, is de kleding van de bestuurders, waarbij de heren nog altijd in jacquet met hoge hoed gekleed gaan. De kleding van de vrouwelijke bestuursleden is juist een moderne interpretatie daarvan.

2021-2023

• Door de corona-crisis het nieuwe strategisch beleid voor 2020-2025 over de gewenste viering zonder de kernwaarden uit het oog te verliezen eerder dan verwacht uitvoeren. De komende jaren verder uitkristalliseren.
• In de programmering rekening houden met zowel een fysieke als een alternatieve herdenking en viering.
• Sterke inzet op communicatie door focus op een professionele Commissie Communicatie, die zich o.a. bezighoudt met oude en nieuwe media, ook richting sponsoren. Door uitbreiding van de communicatie uitingen is er een apart bestuurslid communicatie bij gekomen, dit is geen nevenactiviteit meer.
• Elk jaar een film van de optocht maken voor de deelnemers.
• Steeds verbinding zoeken met geaffilieerde organisaties. 
• Uitbreiden draagvlak door een intensieve promotiecampagne via nieuwe media.
• Collectorsitems regelen voor bestaande en nieuwe leden.
• Overleggen met gemeente en scholen over een vrije schooldag. Dit icm het aanbieden aan scholen van het schoolpakket de Ontzet Ontbijtbox.
• Extra aandacht voor (deels nieuwe) activiteiten voor de oudere jeugd (15-25 jaar).

2016-2020

• Actualiseren en bijdetijds houden van het concept voor de viering, zonder de relatie met de aanleiding voor de herdenking en viering uit oog te verliezen. 
• Uitvoeren van een communicatie, promotie- en ledenwervingsplan, waarin de kernwaarden herdenken, verbinden en vieren centraal staan.
• Professionaliseren van de organisatie door structurele integratie in de organisatie van bijvoorbeeld het veiligheidsbeleid. 
• Structureren van de samenwerking met geestverwante organisaties. 
• Bundeling van krachten verschillende commissies m.b.t. benadering scholen d.m.v. een speciale folder met alle individuele en klassikale activiteiten voor basisschoolleerlingen en schoolbezoeken en presentaties door bestuursleden aan de hand van o.a. lespakket Historische Vereniging.
• Toelichten van het begrip 'immaterieel erfgoed' in educatief programma.
• Voortdurende inspanning om jongeren betrokken te houden zonder dat de kernwaarde 'vieren' de overhand krijgt t.o.v. kernwaarden herdenken en verbinden.