Broderie d'art en goudborduren wordt bijna altijd toegepast op unieke kledingstukken of accessoires. Omdat er voor Broderie d’art geen patronen voorhanden zijn start het altijd met het maken van een ontwerp. Nadat de stof opgespannen is in een borduurraam wordt het ontwerp op de stof met krijt, een sjabloon, stempel of zijdevloeipapier overgebracht. Na het overbrengen van het ontwerp kan begonnen worden met broderie Dárt of goudborduren. Kenmerkend daarbij is dat alles wat door een naald past in principe gebruikt kan worden, zowel traditionele als experimentele materialen.
Bij broderie d’art worden kralen en pailletten op de stof vastgezet. Bijzonder aan deze techniek is dat terwijl de goede kant van de stof naar beneden ligt er vanaf de bovenkant met de lunevillenaald (een dunne scherpe haaknaald) lussen werkdraad door de stof gehaald worden. Aan deze werkdraad zitten kralen of pailletten geregen waarvan er met iedere lus een op de stof wordt vastgezet. Men werkt dus aan de achterkant van het borduurwerk en werkt vooral op de tast omdat men niet precies ziet wat men doet. Op deze manier kan men relatief snel grote vlakken met kralen of pailletten vullen.
Een van de meest opvallende kenmerken van goudborduren is het maken van reliëfs met koord, vilt, leer of karton. Deze reliëfs worden daarna versierd met: cannetilles (dunne metalen spiraaltjes die op maat geknipt kunnen worden en als een kraal vastgenaaid worden), metalen strips (die zigzag vastgenaaid worden) of dik gouddraad (dat met een dun garen vastgenaaid wordt).
Na het borduren wordt het werk uit het borduurraam gehaald en verder afgewerkt. Het borduurwerk kan zowel een applicatie zijn die ergens opgenaaid wordt, een decoratie die als sieraad gebruikt kan worden of (op grotere stukken stof) verwerkt worden tot kledingstuk.
Beschrijving
Beoefenaars en betrokkenen
Monique van Munster is borduurster en een van de circa 6 docenten die min of meer regelmatig les geven in deze technieken. In totaal heeft zij zo'n 350 mensen kennis laten maken in deze technieken, van korte kennismakingsworkshops tot jaarcursussen en masterclasses.
Geschiedenis en ontwikkeling
Borduren in algemene zin is ontstaan als bescherming van de randen van kledingstukken zoals boorden, manchetten en splitten. Met name binnen de kerk werd er al heel vroeg goudborduurwerk toepast in kazuifels, koorkappen en voorhangen. Het tamboureerwerk (de voorganger van broderie d'art) kwam rond 1750 met de zijderoute vanuit India naar Europa. Vanaf de industriële revolutie werd er, als relatief goedkope imitatie van kant, machinale katoenen tule gefabriceerd waarop werd getamboureerd. Dit groeide in verschillende Europese regio’s zoals Lier (B) en Luneville (F)uit tot een grote thuisindustrie. In 1865 werd in Luneville een nieuwe toepassing ontwikkeld; door op de werkdraad kralen te rijgen en deze tussen de borduursteken toe te voegen konden er ineens relatief snel kralen opgeborduurd worden, dit is de oorsprong van broderie d'art. In de jaren twintig van de vorige eeuw kwam deze techniek tot een hoogtepunt in de borduursels met kralen en pailletten van de flapperdresses van de roaring twenties. Broderie d'art, aangevuld met goudborduurwerk, is een van de technieken die tot de haute couture behoren. Op dit moment is er vanuit verschillende modehuizen weer veel aandacht voor broderie d'art. Ook in Nederland wordt deze verzameling van borduurtechnieken steeds meer ontdekt als autonoom kunstambacht.Doordat op internet steeds meer te vinden is over gespecialiseerde handwerktechnieken is ook de vraag naar lessen en cursussen in broderie d'art en goudborduren toegenomen.
Contact
moniquenwerk broderie d'artNieuwlandstraat 22
5038SN
Tilburg
Noord-Brabant
Website
