Dit ambacht omvat het het passen van zadels, tuig en harnachement (tuig) op het paard en voor de wagen. Hierbij zijn de kennis van de gezondheid van het paard, rijtechnische expertise, gedrag en biomechanica van belang zodat het paard geen schade ondervindt.
In Nederland verkopen de meeste zadelvertegenwoordigers hun zadels in het buitenland en deze bieden zij aan in confectiematen in hun winkels. Wij zadelpassers nemen geen confectiezadels af bij zadelfabrikanten. Wij kijken niet welke maat bij het paard past, maar we starten met de maten van het paard.
Kort samengevat bestaat het ambacht zadelpassen en zadelmaken uit twee onderdelen: het biomechanisch nemen van de maten voor het zadel, en het aanpassen/vervaardigen van het zadel waarbij leerbewerking een belangrijke vaardigheid is.
Als iemand een zadel wenst dan nemen we eerst de maat op van het paard en bespreken we de toekomstvisie voor het paart. De maat opnemen is een intensief proces. Dit gebeurt met een flexibele lineaal over de hele lengte en breedte van de rug van het paard. De rug van het paard wordt op elke 10 cm gemeten en de ruiter wordt ook gemeten voor de zittingmaten. Maar daarnaast meten we ook in beweging (biomechanisch). Dit ‘meten’ doen we met onze ogen. Heel goed kijken is belangrijk (zie het filmpje).
Na de meting sturen we de maten per post op naar de fabrikant (zoiets vervormt als je het via de computer doet!), en dan komt het op maat gemaakte zadel een paar maanden later bij ons binnen. Wij werken met fabrieken die in Europa staan. Vervolgens gaan we langs om te zien of het op maat gemaakte zadel inderdaad nog past bij het paard en de ruiter. Indien nodig passen we aan. Als het paard dunner is geworden doen we er een pad tussen (een soort steunzool), en als het paard dikker is geworden dan verwijden we het door het zadel in de koude pers te doen.
Een groot deel van onze werkzaamheden bestaat uit het controleren, repareren, restaureren en aanpassen van niet-nieuwe zadels. Leerbewerking is hierbij een belangrijke vaardigheid. Dit moet je in de vingers hebben als je zadels repareert. We beschikken over een heel breed arsenaal aan materiaal- en gereedschapskennis : leersoorten, wol, stikgarens, specifieke gereedschappen die vaak nog naar onze inzichten moeten worden aangepast.
De traditiedrager is een zadelmaakster in Amsterdam die zich heeft toegelegd op het op maat maken van zadels met toebehoren, die het paard geen schade toebrengen. Omdat geen twee paarden hetzelfde zijn betekent dit altijd maatwerk.
Tijdens de hoogtijdagen van de klassieke rijkunst (de Barok) werden nieuwe zadels en harnachement ontwikkeld om de paarden een gezond en lang leven te bieden. Deze kennis is lang van leermeester op leerling overgedragen. Door de opkomst van de auto en de industriële revolutie verdween het paard langzaam uit het dagelijks leven. Hiermee raakte het ambacht in vergetelheid.
