Verklaring over immaterieel erfgoed en klimaatverandering aangenomen door ICH NGO Forum
Het ICH NGO Forum heeft een verklaring aangenomen om immaterieel erfgoed beter te beschermen tegen de gevolgen van klimaatverandering en tegelijkertijd in te zetten om de effecten van klimaatverandering op te vangen.
Een imker in een bloemenveld met bijenkasten. Imkerij is een vorm van immaterieel erfgoed die een positieve bijdrage kan leveren aan de biodiversiteit. Foto via CAG. Copyright Sami Dobbelaere, via KonVIB
Deze verklaring, getiteld ‘The Declaration on the Safeguarding of Intangible Cultural Heritage for Climate Action of the ICH NGO Forum' is aangenomen door de NGO's die zijn aangesloten bij het ICH NGO Forum.
De verklaring bouwt voort op verschillende Unesco-initiatieven en benadrukt waarom we immaterieel erfgoed moeten borgen en de lokale kennis en kunde als instrument kunnen inzetten om een klimaatrobuust en biodivers landschap te behouden.
De totstandkoming van de verklaring
Kenniscentrum Immaterieel Erfgoed Nederland (KIEN) en Centrum Agrarische Geschiedenis (CAG) zijn actief in het ICH NGO Forum, een internationaal netwerk van 206 geaccrediteerde NGO’s die zich bezighouden met het Unesco-verdrag over immaterieel erfgoed.
Binnen het NGO forum werd in 2023 opgericht die zich specifiek concentreert op immaterieel erfgoed, klimaatverandering en biodiversiteitsverlies. De werkgroep zet zich in om onderzoek en belangenbehartiging voort te zetten over de rol die immaterieel erfgoed kan spelen bij het aanpakken van de gevaren van klimaatverandering en biodiversiteitsverlies, inclusief het opstellen van deze verklaring. Samen met NGO’s van over de hele wereld werken KIEN en CAG actief aan de doelen van de werkgroep.
Jet Bakels, wetenschappelijk medewerker bij KIEN, is expert op het gebied van duurzaamheid, biodiversiteit en immaterieel erfgoed, en heeft vanuit KIEN meegeschreven aan de verklaring. Bakels is trots dat de verklaring is aangenomen. Bakels:
“Het is ontzettend belangrijk dat, nu door deze verklaring, aandacht wordt gevraagd voor de cruciale betekenis van immaterieel erfgoed voor onze menselijke veerkracht en verbondenheid, en als praktisch wapen in de strijd voor een duurzame toekomst.”
Over de verklaring: immaterieel erfgoed borgen én inzetten tegen de gevolgen van klimaatverandering
Klimaatverandering vormt een aanzienlijke bedreiging voor immaterieel erfgoed en brengt tradities en praktijken wereldwijd in gevaar. De verklaring benadrukt het belang van het integreren van traditionele en lokale kennis met wetenschappelijk onderzoek om veerkracht en aanpassing te bevorderen. Centraal staan de gemeenschappen die het immaterieel erfgoed een toekomst geven, en hun deelname en kennis zijn essentieel voor het opbouwen van veerkracht tegen de impact van klimaatverandering.
In grote lijnen stelt de verklaring van het ICH NGO Forum dat (inter)nationaal klimaatbeleid nadrukkelijk maatregelen moet bevatten die immaterieel cultureel erfgoed beschermen tegen de gevolgen van klimaatverandering en benutten om deze gevolgen te mitigeren. De verklaring benadrukt dat landen wereldwijd zorg moeten dragen voor de bescherming van immaterieel erfgoed tegen de gevolgen van klimaatverandering en dat zij de instrumentele waarde van dit erfgoed moeten erkennen in het tegengaan van ongewenste effecten van klimaatverandering en biodiversiteitsverlies.
Daarnaast stelt de verklaring dat er meer onderzoek gedaan moet worden naar hoe we de impact van klimaatverandering op immaterieel erfgoed kunnen meten, waaronder het ontwikkelen van indicatoren en het uitvoeren van wereldwijde enquêtes om diverse situaties in kaart te brengen.
Aanbevelingen rond klimaatadaptatie en immaterieel erfgoed
In de verklaring worden 11 aanbevelingen gedaan, gericht aan staten en overheden, andere NGO’s, immaterieel erfgoed gemeenschappen en individuen.
Lees alle elf aanbevelingen hier
De verklaring roept op om
- Interdisciplinair onderzoek naar het borgen van immaterieel erfgoed in de context van klimaatverandering te bevorderen.
- Traditionele én wetenschappelijke kennis in klimaatstrategieën beter te combineren.
- De rol van immaterieel erfgoed te versterken in het vergroten van de veerkracht van gemeenschappen tegen klimaatverandering.
- De spirituele relaties van de lokale bevolking met de natuur te erkennen en te respecteren.
- Gemeenschappen te ondersteunen die door klimaatverandering zijn getroffen bij het gebruik van hun kennis voor klimaatadaptatie.
- Immaterieel erfgoed te integreren in nationale klimaatbeleidsmaatregelen.
- De diversiteit van culturele en natuurlijke waarden in klimaatactie te erkennen.
- De effecten en gevolgen van klimaatverandering op te nemen in de borgingsplannen van immaterieel erfgoed.
- Prioriteit te geven aan bijschrijven van immaterieel erfgoed dat door klimaatverandering worden beïnvloed in de ‘Urgent Safeguarding’- lijst van Unesco.
- Wereldwijde enquêtes uit te voeren om de verschillende situaties van immaterieel erfgoed in kaart te brengen en relevante indicatoren te ontwikkelen.
- Uitgebreide maatregelen te implementeren om immaterieel erfgoed te beschermen tijdens klimaatgerelateerde rampen.
De hele verklaring is het Engels en Frans te lezen via de website van ICH NGO forum, en is op 11 juni 2024 tijdens de 10e General Assembly van het Unesco verdrag over immaterieel erfgoed gepresenteerd
Meer over internationale samenwerkingen, KIEN, CAG en het ICH NGO forum?
Wil je meer weten over de rol die KIEN speelt in het ICH NGO forum? Kijk dan ook eens op deze pagina, waar je meer kunt lezen over de verschillende internationale samenwerkingen van KIEN. Meer informatie over het CAG en hun onderzoek naar de agrarische geschiedenis van België vind je op de website van het CAG. Een schatkist aan kennis, onderzoek en informatie voor iedereen met een hart voor duurzaamheid, het plattenland en geschiedenis.
KIEN en CAG werken al langer samen om onderzoek te doen naar de verschillende manieren waarop immaterieel erfgoed een bijdrage kan leveren aan het tegengaan van de gevolgen van klimaatverandering. Bijvoorbeeld in het Water & Land-project, een meerjarig project, waarin onderzoekers en erfgoedbeoefenaars onderzoeken hoe immaterieel erfgoed als katalysator kan dienen voor een duurzamere toekomst.