podoposturale therapie, een medisch ambacht
Bewegen, voor de meesten een vanzelfsprekendheid. Maar zelfs als er sprake is van een fysieke beperking wordt gekeken naar wat iemand wel kan in plaats van niet (meer) kan.
Om te kunnen lopen, springen, staan, enzovoort bestaat één voorwaarde in het bijzonder: je moet geen voetklachten hebben! Immers, wanneer de voet niet op een ‘normale’ manier belast kan worden, ga je anders lopen en staan. De lichaamshouding past zich aan en klachten liggen op de loer: rug, knieën en heupen soms zelfs hoofdpijn.
Maar omgekeerd kan, b.v. door een ‘verkeerde’ werkhouding de voet niet goed belast worden en klachten gaan geven. Logisch?
In de jaren zeventig van de vorige eeuw ontdekte de Franse arts René Jacques Bourdiol tijdens het skiën dat hij steeds naar een kant werd gedwongen. Hij experimenteerde vervolgens door enkele platte strips onder die ski aan te brengen, waarmee het probleem bleek opgelost.
Van de ski naar de voet was vervolgens een kleine stap met belangrijke gevolgen: podoposturale therapie. Podo betekent voet en posturaal: de houding betreffend, ofwel voet-houding therapie. Het aanmeten van een plat (inleg)zooltje in gewone schoenen, voorzien van platte schijfjes kurk van 1 tot maximum 3mm ‘dik’, bleek en blijkt inderdaad effect te hebben op de stand van de voet met als gevolg daarvan, een zich aanpassende houding. Steunen is dan niet (meer) nodig omdat de voetspieren deze taak op natuurlijke wijze op zich nemen.
Een uitgebreid houdingsonderzoek wordt gevolgd door het maken van een paar persoonlijke, platte inlegzooltjes. Grotendeels ambachtelijk. Geschikt voor het meeste schoeisel. De spierwerking van de korte spieren aan de onderkant van de voet wordt hierbij versterkt.
Deze therapie wordt beoefend door podoposturaal therapeuten, een postacademisch beroep, verenigd in het Omni Podo Genootschap en verspreid over Nederland.
De logica dat bij het lopen en staan de voeten de basis van het gehele lichaam zijn, spreekt voor zich en laat zich goed uitleggen. De theorie hierachter is complex, maar wordt hierna kort samengevat:
de huid van de voetzool is niet behaard en bevat een groot aantal zogenaamde drukreceptoren (zenuwuiteinden). Tijdens het staan en lopen verandert de druk onder de voetzool waardoor continu informatie naar het ruggenmerg wordt gestuurd. Hier ontstaat een zogenaamde zenuwreflex, die als ‘antwoord’ naar de korte voetspieren wordt geleid, waardoor deze geactiveerd dan wel ontspannen worden. Geen steun dus maar continu spieractiviteit.
De gevoeligheid van de voetzool is zo hoog dat wij hiermee enerzijds blootsvoets kunnen lopen maar anderzijds niet of nauwelijks tegen kietelen hiervan kunnen. Lopen en staan op het individueel vervaardigde therapiezooltje is de feitelijke therapie. Hierop lopen en staan, vaak tijdelijk, is de therapie. Dit vraagt kennis, ervaring en precisie, waaraan veel aandacht wordt besteed.
In Nederland wordt deze therapie sinds eind jaren zeventig toegepast. Internationale samenwerking ontwikkelt zich.
Borgingsacties:
- Opleiden nieuwe collega’s op basis van meer continuïteit. De huidige opleiding is uitbesteed, op deeltijd basis en niet continu. Toegangseis HBO/gezondheidszorg.
- Inhoudelijke bij- en nascholing volgens een van tevoren bepaald curriculum. Aandacht voor de reflexologie volgens Dr.Bourdiol.
- Internationale samenwerking. Recent hebben wij een 2,5 dag durend seminar georganiseerd in Nieuwegein; hiervoor was uitgenodigd de voorzitter van de Franse beroepsgroep: Philippe Villeneuve (Parijs). Dit ook met collega organisaties uit andere landen realiseren.
- Vakinhoudelijke artikelen en publicaties schrijven, seminars, verslaglegging activiteiten.
- Jongere collega’s motiveren dit voort te zetten.
