Sinds 1947 staan er op het kampeerterrein Aardenburg in Wijk aan Zee (tent)huisjes waar families uit met name Amsterdam en de Zaanstreek gezamenlijk hun weekenden en vakanties doorbrengen. Oorspronkelijk bedoeld om stadsmensen en hun kinderen de mogelijkheid te geven hun vrije tijd onbekommerd in de buitenlucht door te brengen en in feite is dat nog steeds zo. Ontstaan in de naoorlogse jaren, toen de recreatie in Nederland opkwam. In tegenstelling tot vergelijkbare huisjesterreinen uit die tijd die inmiddels zijn verdwenen, is dit kampeerterrein blijven bestaan. Veel zaken zijn in de 75 jaar dat het kampeerterrein bestaat veranderd. In het begin werd er op strozakken geslapen en gingen ’s avonds de olielampen aan. Voortdurend is aan het comfortniveau gewerkt, zijn riolering, elektra-, gas- en waterleidingen, kabeltelevisie en internet aangelegd. Maar de kern is hetzelfde gebleven: een familiecamping waar gezamenlijk wordt gekampeerd, waar kinderen op de eerste plaats staan, waar de huisjes voor iedereen betaalbaar blijven en waar generaties na generaties mee verbonden zijn en de kampeertradities aan elkaar doorgeven.
Familiecamping
Momenteel staan er 77 huisjes op het terrein, bewoond door 77 gezinnen, die hier met heel veel plezier komen. Het kampeerterrein ligt op een unieke plek, dichtbij dorp, strand en duinen, wat het uitermate geschikt maakt voor verblijfsrecreatie. Er zijn ruim 30 families die hier al meerdere generaties komen, velen al voor de derde of vierde generatie. Een flink aantal van deze families staan met meerdere generaties op het terrein, vaak met twee, soms zelfs drie of vier huisjes. Er is daardoor een hechte sociale gemeenschap ontstaan, waar iedereen elkaar goed kent, soms al levenslang. Veel mensen die als kind hun vakanties op Aardenburg hebben doorgebracht willen als ze volwassen zijn ook een huisje. Momenteel zijn er 35 aspirant-leden, die graag een huisje willen. Veelal jonge mensen die als kind op Aardenburg hebben gekampeerd. De verdeling van de huisjes gaat op basis van de aspirant-ledenlijst. Wil iemand zijn huisje verkopen, dan mag nummer 1 van de lijst dit kopen. Daarnaast mag een lid het huisje aan een van zijn of haar kinderen geven. Doordat iedereen zich kan opgeven als aspirant lid, komen er ook regelmatig nieuwe mensen op het kampeerterrein. Velen beleven Aardenburg eerst als kind, daarna als ouder met eigen kinderen en tenslotte als grootouder met de kleinkinderen. Het samen kamperen en de vakanties en vrije tijd doorbrengen is een belangrijk deel geworden van het leven van de kampeerders. Het maakt onderdeel uit van hun bestaan, zit diep in hen verankerd.
Kinderen op de eerste plaats
Vanaf het begin zijn kinderen het belangrijkste geweest binnen de kampeergemeenschap Aardenburg. Kinderen horen de hele dag te spelen, is de onuitgesproken regel. Kinderen genieten op het kampeerterrein een ongekende vrijheid, omdat het een overzichtelijk terrein is met duidelijke grenzen (‘je mag niet van het gras af!’). Er rijdt geen verkeer op het terrein en er is geen hondenpoep. Hierdoor kunnen ook kleine kinderen geheel hun eigen gang gaan, zolang zij maar op het terrein blijven. En er zijn altijd vele tantes en omes die een oogje in het zeil houden. Deze vrijheid en veiligheid, gecombineerd met de aanwezigheid van talloze vriendjes en vriendinnetjes en de nabijheid van strand en duinen, maakt een verblijf op Aardenburg voor kinderen onvergetelijk. Omdat kinderen jaar na jaar komen, bouwen zij langdurige vriendschappen op. Velen spreken van onuitwisbare ervaringen als kind.
De wens dit de eigen kinderen ook te laten beleven is heel sterk. Dit is een van de redenen waarom mensen graag als volwassenen een eigen huisje willen. Zij willen dit doorgeven aan de volgende generatie.
Sociale karakter kampeerterrein
Kenmerkend voor het kampeerterrein is de opbouw met de huisjes in dubbele rijen rond een grote speelweide. Het zijn eenvoudige, houten huisjes met een maximum oppervlak van 30 m2. De eenvoud van de huisjes is nog als in de begintijd, net als de veldindeling. Wat is veranderd is het comfortniveau van de huisjes: betere materialen, water, gas, elektra, kachel, wifi, etc. De huisjes staan op het grasveld en hebben vaak een klein terras, maar er zijn geen eigen tuintjes, paden of enige vorm van afrastering rondom de huisjes. Dat betekent dat alle ruimte gemeenschappelijk is, wat het terrein een bijzonder sociaal karakter geeft. Iedereen loopt hierdoor gemakkelijk bij elkaar binnen en het gehele terrein is speelterrein voor de kinderen. Het is een waar paradijs voor kinderen. Wat ook bijdraagt aan het sociale karakter is de instelling van een eigen taxatiecommissie, die de verkoopprijs vaststelt als er een huisje wordt verkocht. Hierdoor is de marktwerking uitgeschakeld en blijven de huisjes betaalbaar voor iedereen.
Vitale vereniging
De Kampeervereniging Aardenburg is in 1950 opgericht met als belangrijkste doel activiteiten te organiseren voor de kinderen. De vereniging is ook heden zeer vitaal. Er worden tal van activiteiten georganiseerd voor en door de leden. Deze hebben vaak hun wortels in het verleden en maken een belangrijk deel uit van de gezamenlijke geschiedenis van de leden. Het jaarlijkse kinderfeest staat hierbij sinds 1950 centraal, dit is altijd het hoogtepunt van het kampeerseizoen geweest en dat is het nog steeds. Alles wordt gedaan om het de kinderen zoveel mogelijk naar de zin te maken en iedereen draagt hier zijn of haar steentje aan bij. Het kinderfeest is in het bestaan van de vereniging welgeteld één jaar niet doorgegaan en is nog altijd even geliefd. Een hele dag (en nacht) zijn er spellen voor alle leeftijden, waarbij jong en oud samenwerken. De betrokkenheid is enorm, iedereen doet mee, als deelnemer, coach, pannenkoekenbakker, jurylid, of wat er ook maar nodig is. Daarnaast zijn er natuurlijk nog vele andere activiteiten, zoals samen klaverjassen en volleybaltoernooien.
Verweven met Wijk aan Zee
De kampeerders voelen zich sterk verbonden met het dorp Wijk aan Zee. In feite zijn zij deeltijd - Wijk aan Zeeërs. Velen komen hun leven lang al gedurende de zomermaanden in Wijk aan Zee en brengen er het grootste deel van hun vrije tijd door. De kampeerders doen hun boodschappen in het dorp, gaan er naar het café en restaurant en nemen deel aan het verenigingsleven. Kampeerterrein Aardenburg is daardoor onderdeel van de Wijk aan Zeese dorpsgemeenschap. Zelfs huwelijken tussen Wijk aan Zeeërs en Aardenburgers worden gesloten
De 77 gezinnen die een huisje hebben op het kampeerterrein. Zij zijn het die de kampeergemeenschap levend houden en de tradities voortzetten. Ieder voorjaar komen zij weer naar hun huisje om het gereed te maken voor een nieuw seizoen. Samen brengen zij hun vrije tijd door op hun geliefde kampeerterrein en geven zij het Aardenburg-gevoel door aan hun kinderen.
Uiteraard speelt Nel Aardenburg (beheerder van het kampeerterrein) een heel belangrijke rol bij het levend houden van het erfgoed. Zij draagt zorg voor het beheer en onderhoud van het kampeerterrein.
Daarnaast is het bestuur van de vereniging van belang voor de continuïteit en het nemen van allerhande besluiten over zaken, die op en rond het kampeerterrein spelen. De leden van de ontspanningscommissie dragen bij aan de onderlinge verbondenheid en het levend houden van tradities door het organiseren van allerlei activiteiten.
Jaren ’50-‘60 Na de oorlog komt het kamperen in Nederland op, zo ook in Wijk aan Zee. In 1946 meldt zich de eerste kampeerder bij Jaap Aardenburg. Hij vraagt een vergunning aan en in 1947 staan er op het grote grasveld tussen de koeien en paarden al ca 10 ‘linnenhuisjes’. Amsterdamse en Zaanse families brengen er hun weekenden en vakanties in de buitenlucht door. De huisjes worden in het najaar afgebroken en in het voorjaar weer opgezet. Iedereen helpt elkaar en de kampgeest is enorm. Al ras staat het kampeerterrein vol met huisjes met overwegend jonge mensen tussen 25 en 35 jaar met kleine kinderen. Zij zijn de eerste generatie kampeerders. In 1950 richten zij een kampeervereniging op met als doel activiteiten te organiseren voor de kinderen. Elke zomer wordt een feestdag voor kinderen georganiseerd met spelletjes als zaklopen, balletje op de lepel, cadeautjes verstoppen in de zandbak voor de kleintjes. Het zomerprogramma wordt uitgebreid met film-, dans- en klaverjasavonden, viswedstrijden en volleybaltoernooien. Van meet af aan staan kinderen op de eerste plaats bij de vereniging. Veel gezinnen verblijven de gehele zomervakantie van zes weken op het kampeerterrein en sommigen zelfs nog langer. De Kampeervereniging Aardenburg zorgt ook voor gezamenlijke aanleg van een bovengronds elektranet ('52) en waterleiding ('56). Daarnaast treedt de Kampeervereniging op als spreekbuis bij bedreigingen, zoals uitbreidingsplannen van de Hoogovens, wat uiteindelijk niet doorgaat. Tweemaal wordt het kampeerterrein verkleind voor woningbouw en de aanleg van een weg. De indeling van het veld met dubbele rijen huisjes rond een grote speelweide blijft nagenoeg hetzelfde.
Jaren ‘70 In 1970 geeft gemeente Beverwijk toestemming om de huisjes het hele jaar te laten staan, in 1975 gaat het elektranet ondergronds en in 1978 volgt een gasnet. Zo gaat het kampeerterrein voortdurend met de tijd mee. In de jaren zeventig wordt de ontspanning steeds groter van opzet en de legendarische zeskampspelen van Aardenburg worden gehouden. Er doen wel 100 kinderen (ook uit het dorp) mee en zij oefenen drie dagen om daarna in teams tegen elkaar te strijden. Ook voor volwassenen wordt er van alles georganiseerd. Wekelijks is er een loterij waarvan de opbrengst ten goede komt aan de activiteiten. De kampeervereniging komt tot grote bloei. De samenstelling van de bewoners wordt naarmate de jaren verstrijken meer gemixt qua leeftijd. Ouderen blijven kamperen, nieuwe jonge mensen komen erbij.
Jaren ’80 en ‘90 In de tweede helft van de jaren ’80 neemt de belangstelling voor het kamperen enigszins af. De aspirant-ledenlijst slinkt. De zomer van 1991 is er een zonder kinderfeestdag, de enige in de geschiedenis van Aardenburg. Maar vanaf 1992 pakt een groep jonge mensen de draad weer op en organiseert vol elan zomerprogramma’s voor kinderen met pyjama-party, spookavond, circusvoorstelling en olympische dagen. Deze mensen hebben hun jeugd op Aardenburg doorgebracht en herstellen de tradities. De belangstelling keert weer terug en de aspirant-ledenlijst groeit in de jaren ’90 gestaag. Veel mensen van de tweede generatie krijgen een huisje. Volleyballen, rummikuppen en klaverjassen blijven de activiteiten voor volwassenen. In 1995 wordt ondergronds riolering gezamenlijk aangelegd en later volgt kabel-TV. Na het overlijden van Jaap Aardenburg nemen zoon Kees en zijn vrouw Nel het beheer over. Zij zetten het beheer van het kampeerterrein op dezelfde wijze voort.
2000 tot heden De groeiende belangstelling zet zich na 2000 voort, de aspirant-ledenlijst groeit tot 35. Nog altijd staan er veel kampeerders van het eerste uur, maar ook velen van de tweede en derde generatie. Daarnaast is er een voortdurende aanwas van nieuwe leden. Digitenne en wifi doen hun entree. Vanaf 2004 tot heden organiseert een echtpaar (met hulp van velen) een Spelletjesdag voor kinderen van alle leeftijden, op dezelfde wijze als alle voorgaande kinderfeesten. Jaarlijks doen hier zo'n 65 kinderen van 0 tot 18 jaar aan mee. Het kinderfeest blijft het hoogtepunt van het kampeerseizoen. Bedreigingen zijn er ook: de gemeente Beverwijk neemt tweemaal woningbouw op kampeerterrein Aardenburg op in bestemmingsplannen. De plannen gaan niet door. In 2016 komt gemeente Beverwijk al weer met een nieuw Ontwerpbestemmingsplan. Ook nu zijn weer woningen gepland op het kampeerterrein Aardenburg. Dit keer wordt echter geen vervangende plek voor de huisjes aangegeven, dus als deze plannen doorgaan zal het kampeerterrein verdwijnen. De Kampeervereniging en de beheerder van Aardenburg dienen samen een bezwaarschrift in. Er komt een Actiecomité ‘Aardenburg moet blijven’ dat de politiek gaat beïnvloeden met overleg, demonstraties en publiciteit (zie Facebook AardenburgWijkaanZee).
Kampeerterrein Aardenburg is ontstaan in de naoorlogse jaren, toen recreatie en kamperen in Nederland opbloeide. Overal ontstonden kampeer- en huisjesterreinen. In de ’60-er jaren werden de meeste kampeerterreinen en vakantieparken comfortabeler met huurbungalows en in de ’80-er jaren centrale voorzieningen als binnenzwembaden met golfslag, restaurants en sportvoorzieningen. Er waren zoveel vakantieparken gebouwd dat de spoeling in de ’90-er jaren dun werd en vooral terreinen met eenvoudige huisjes kregen zware klappen. Bewoning van recreatieterreinen en verandering naar attractievakantieparken met totaalbeleving waren daar het antwoord op. Aan Kampeerterrein Aardenburg zijn deze ontwikkelingen voorbij gegaan en het kampeerterrein bestaat nog net als vroeger uit een dubbele rij eenvoudige kampeerhuisjes rond een speelweide. De familie Aardenburg heeft hierbij een hele belangrijke rol gespeeld. Het kampeerterrein is in de oorspronkelijke vorm behouden. Daarnaast beschikt het kampeerterrein over een actieve vereniging die altijd sterk is geweest met het organiseren van samenbindende activiteiten, maar ook in het samen weerstaan van bedreigingen. Een aantal waarden zijn vanaf het begin sterk ontwikkeld en van groot belang gebleven: kinderen op de eerste plaats, samen activiteiten organiseren. Dit alles geeft een grote mate van betrokkenheid en verbondenheid. Doordat kinderen een huisje van hun ouders kunnen erven, huisjes worden verkocht aan degene die bovenaan op de aspirant-ledenlijst staat en de prijzen van de huisjes betaalbaar zijn gehouden, blijven families met meerdere generaties op het kampeerterrein en wordt de kampeertraditie doorgegeven van generatie op generatie.
