Stoelenmatten in Zundert

Rien Stuijts is stoelenmatter in Zundert. Hij is een van de weinige stoelenmatters in Nederland die zijn ambacht ook actief doorgeeft. Hij krijgt opdrachten binnen van mensen die hun stoelen gerepareerd willen hebben. Hij heeft nauw contact met diverse leveranciers van rotan, stoelriet, papercord en zeegras. Zijn biezen betrekt hij van een biezenhandelaar. 

Stoelzittingen van gevlochten natuurlijke producten gebruikte men ruim 8000 jaar geleden al. In de Middeleeuwen ontstond in Europa bij de adel de vraag naar luxe zittingen. Door de ontdekkingsreizen leerden Europeanen stoelriet (buitenkant van rotan) en pitriet (binnenkant van rotan) kennen als materiaal om stoelen mee te matten. Het stoelenmatten werd vaak gedaan door mandenmakers en doorgegeven van vader op zoon. De firma Thonet vond de techniek uit om beukenhout onder stoom te buigen. Bij de zogenoemde Thonet-stoelen werd deze techniek toegepast en veel zittingen werden van stoelriet gemaakt. Deze gaatjesmatten bezorgden veel werk aan stoelenmatters. In het begin van de twintigste eeuw werden er in veel blindeninstituten in heel Europa stoelen gemat en manden gevlochten. Nog altijd zijn er met name in Zwitserland een aantal werkplaatsen voor stoelenmatten waarin blinden actief zijn. Na de Tweede Wereldoorlog ontwierpen veel Nederlandse meubelontwerpers stoelen waarin handvlechtwerk van pitriet is verwerkt. Toch nam het aantal stoelenmatters vanaf de jaren vijftig drastisch af. Veel arbeidsintensief werk verdween naar met name het Verre Oosten. Ook het aantal woonwagenbewoners dat zich bezighield met stoelenmatten daalde in de loop der tijd sterk doordat zij door een ‘trekverbod’ niet meer rond mochten reizen. De hedendaagse stoelenmatter is vooral bezig met herstelwerk voor particulieren. Grote opdrachtgevers zijn er niet meer. 

2021-2023

• Blijven doorgeven van het ambacht aan stagiairs/ leerlingen. Hen ook blijven ondersteunen na de stage. Het werkaanbod is dermate hoog, dat er voor goed gemotiveerde stagiaires en professionals voldoende werk is.
• Het ambacht promoten op scholen.
• Instructie-filmpjes verder ontwikkelen en deze plaatsen op Youtube om mensen de schoonheid van het ambacht te laten ontdekken.
• De verkoop van Doe-Het-Zelf-pakketten verder stimuleren.
• Aanleggen van een minibibliotheek van boeken over stoelenmatten, webbing en ander stoelenvlechtwerk, alles wat betrekking heeft op het ambacht.
• Onderhouden van contacten met (ex-)stagiairs, collega-stoelenmatters, het Vlechtmuseum en de Vereniging van Vlechters. Nog steeds plan om een Stoelenmatters Gilde of Vakvereniging op te richten.
• Tarieven constant aanpassen aan de inkoopprijs, omdat de inkoopprijs van stoelriet blijft stijgen, soms 20% tot 30% per jaar. Dat is een voortdurend proces. Nog geen teruggang in klanten.
• Ander exportland (naast Indonesië) voor stoelriet zoeken.

2018-2020

• Door kwalitatief een hoogstaand product af te leveren het imago verbeteren.
• Opvolgers in spé de mogelijkheid bieden om langdurig stage te lopen. Doorgaan met overleg met het Brabants Ambachtshuis om opleidingen te gaan verzorgen zodra zij een locatie openen in Breda.
• Gilde der Stoelenmatters oprichten.
• Blijven zoeken naar een opvolger(s).
• Om een breder publiek te interesseren een soort promotiefilm laten maken over het ambacht.

2015-2017

• Cursussen en workshops stoelenmatten verzorgen om zodoende meer in de openbaarheid te komen, en met het oog op het genereren van opvolgers. 
• Met deze zelfde doelen deelnemen aan ambachtsmarkten en overleggen/samenwerken met vakgenoten. De Vereniging van Vlechters benaderen om zo het belang van dit ambacht te onderstrepen. 
• Maken en verspreiden van DoeHetZelf-pakketten. Deze pakketten bestaan uit voldoende materiaal en handleiding om zelf een stoel te kunnen matten.
• Het ontwerpen/opmaken van een informatiefolder over het ambacht.
• Een nieuwe website opmaken. 
• Contacten leggen met ROC's in de omgeving om de jeugd aldaar kennis met laten maken met het ambacht.
• Inventariseren bij de politiek of er voor dit specifieke ambacht een lager BTW-tarief te hanteren valt. 
• Samenwerking opzoeken met designers, om nieuwe doelgroepen en afzetmarkten te bereiken.