Cultuur van het pijproken

Leden van de Nederlandse Federatie van Pijprokers (NFP) komen in groepen meestal maandelijks bijeen. Er zijn ook landelijke bijeenkomsten. De Stichting Onderzoek Historische Tabakspijpen (PKN) organiseert jaarlijks een ruil- en determinatiedag voor leden.

Na de ontdekking van Amerika kwam tabak naar Europa. Tabak werd in de beginperiode vooral voor medicinaal gebruik aangewend. In de jaren negentig van de zestiende eeuw introduceerden Engelse huursoldaten het pijproken in Holland. In de jaren dertig van de zeventiende eeuw was het roken algemeen. Het pijproken zelf was al in de zeventiende eeuw niet voorbehouden aan mannen, dames uit de hoogste kringen rookten een pijp. In de achttiende eeuw rookten ook vrouwen uit lagere kringen een pijp. Pijproken gebeurt opzichtig en daarom heeft de tabakspijp vaak ook een politieke betekenis gehad. In de loop der tijd is er veel verandering gekomen in de soorten pijptabak. De tabakssoort hangt af van de gebruikte ruwe basistabak, de bewerking ervan en de kerfsnede. Rond het pijproken is een rijke materiële cultuur ontstaan. Hierbij kunnen we denken aan schilderijen, rokersstoelen, kwispedoors, stoppers, tabakspotten, pijpenstandaards en foedralen. Pijpen werden niet alleen van klei en hout vervaardigd. De pijpen van meerschuim en porselein werden vaak begeerde kunstvoorwerpen. Uiteraard weten we nu dat tabak, met al zijn biochemische bestanddelen, een schadelijke werking heeft op de gezondheid. Echter, het staat iedere volwassen Nederlander vrij om pijp te roken en daarvan te genieten.

2024-2026

• Studenten het Wageningse dispuut 'De Tabacksuygers worden nauw(er) betrokken bij het erfgoed traditie, ook bestuurlijk.
• De verwachting is dat het grootschalige festijn "Ketels aan de Kade" in 2024 weer zal gaan plaatsvinden, de nieuwe organisatie toegezegd heeft de federatie reeds een plek toegewezen op dit festival.
• Het NK in Oirschot zal in 2024 groots worden opgezet.
• De samenwerking met de Stichting /museum in Delft wordt verder onderzocht en waar mogelijk uitgebreid.
• Met de beperkte beschikbare middelen gaat men de zichtbaarheid van het erfgoed bevorderen.

2021-2023

• Het erfgoed zichtbaar maken in het publieke domein. De eerste mogelijkheden in de zomer van 2021 met de manifestatie "Ketels aan de Kade" te Delfshaven/Rotterdam.
• Een jaarlijkse bijeenkomst organiseren voor de gemeenschap in de meest brede zin van het woord, te beginnen in september 2021. Het netwerk dat in het verleden is opgebouwd met de gemeente Oirschot gebruiken om dit plan jaarlijks in de praktijk te vertalen, i.s.m. andere tradities die erbij passen.
• Leermomenten van de tentoonstellingen in Dordrecht en Joure binnen het NFP bestuur evalueren (en mogelijkheden bezien aan de hand van de evaluatie).
• Manieren bedenken om het politieke standpunt "de rookvrij samenleving" te voorzien van nuancering, bij voorkeur in Den Haag. Het eenzijdige beeld van onze traditie op basis van gelijkwaardigheid bespreekbaar maken door allerhande acties en nuanceren.
• Door deel te nemen aan tentoonstellingen en markten met educatieve activiteiten, het bereiken van nieuwe leden van de gemeenschap van boven de 21 jaar.
• De contacten met jongeren/ studenten verder uitbreiden.

2018-2020

• Tentoonstellingen organiseren in voor breed publiek toegankelijke musea, in Dordrecht en Joure.
• De zichtbaarheid van het immaterieel erfgoed vergroten, bijvoorbeeld door deelname aan regionale cultuur festivals en/of food festivals.
• Lifestyle evenement "de Smaeck van Oirschot" verder uitbouwen.
• Workshops organiseren met als doel de bandbreedte van de ruim vier honderd jaar oude traditie in Nederland zichtbaar maken en de techniek van het pijproken overbrengen (stap voor stap).
• De sociale media meer inzetten, bijvoorbeeld via blogs, in samenwerking met de jonge generatie van de pijprokersgemeenschap van "het PIJPCOLLECTIEF".
• Gemeenschappen in andere landen die "de cultuur van het pijproken" ook een inventaris in hun land willen krijgen inhoudelijk steun verlenen.
• Bestaande contacten verder uitbreiden. 

2015-2017

• Het organiseren van een landelijke Lifestyle dag voor de pijprokersgemeenschap.
• Samenwerken met musea om het immaterieel erfgoed zichtbaar te maken en het verhaal te vertellen in speciale tentoonstellingen.
• Internationaal samenwerken om de traditie van pijproken te promoten in binnen- en buitenland. 
• Verantwoordelijkheid nemen ten aanzien van de schadelijke invloed van roken in het algemeen en binnen de wettelijke kaders de traditie van het pijproken op een kwalitatieve wijze communiceren.
• De traditie van pijproken in de publiciteit brengen, onder andere door het presenteren van een speciale pijp voor Koningsdag en het uitleggen van de traditie. 
• Onderzoek stimuleren via publicaties, hulp bij schrijven, informatieve websites en het organiseren van regionale bijeenkomsten en fondsen werven voor onderzoek.
• Een landelijke ontmoetingsdag organiseren.
• Nieuwe samenwerkingen aangaan met gemeentelijke en provinciale en archeologische diensten, musea en archieven.