De Inventaris Immaterieel Erfgoed Nederland bevat immaterieel erfgoed waarvan de erfgoedgemeenschap, groep of individu een borgingsplan heeft geschreven om het erfgoed toekomst te geven. Dat plan is getoetst door een onafhankelijke Toetsingscommissie. De erfgoedzorg wordt elke drie jaar geëvalueerd.

Beschrijving

Binnen de Demoscene is een demo (afkorting van demonstratie) een computerprogramma dat visuele effecten en muziek laat zien. Alle effecten worden door de computer ‘live’ berekend en is daarmee dus niet te vergelijken met het afspelen van een videobestand. De uitdaging voor een demo kan kunstmatig opgelegd zijn door de demo te maken met bijvoorbeeld een beperkte hoeveelheid programmatuur of op specifieke (oude) hardware.

Een demo kan gemaakt zijn door één persoon of een demogroep. Een demogroep is een groep mensen met ieder een eigen specialisatie, zoals grafisch ontwerp, muziek en/of programmeren. Deze personen of groepen gebruiken vrijwel altijd een bijnaam. De beoefenaar die actief betrokken is bij het maken van demo’s of aanverwante zaken wordt een ‘scener’ genoemd. De motivatie voor het maken van een demo is vanuit een eigen intrinsieke interesse en technische uitdaging, bijvoorbeeld kijken of iets lukt, het leren programmeren van specifieke oude hardware of de beperkte hoeveelheid instructies of geheugen van een computer.

Sceners willen graag hun gemaakte demo’s aan elkaar laten zien, wat over het algemeen gebeurt tijdens een demoparty, een fysieke bijeenkomst die meestal tijdens een weekend plaatsvindt. Om deel te kunnen nemen moet een demo nog niet eerder verspreid of getoond zijn en moet de demo in een van de categorieën vallen die door de organisatie van de demoparty worden aangeboden. Nadat alle ingeleverde demo’s op een groot scherm zijn gepresenteerd kennen de bezoekers punten toe aan alle demo’s. De organisatoren sluiten na verloop van tijd dit stemproces af waarna de einduitslag bekend gemaakt wordt.

Iedereen kan een demo insturen om deel te nemen met een demoparty, er zijn geen minimale ervaringseisen of andere eisen. Meedoen is hierin belangrijker dan winnen. Alle uitslagen van een demoparty worden verzameld in een tekstbestand en onder de naam ‘results.txt’ gepubliceerd.

Beoefenaars en betrokkenen

Bij de Demoscene zijn verschillende groepen te onderscheiden. Al deze entiteiten representeren geen officiële organisatievorm zoals een vereniging, stichting of bedrijf. Het is meestal een groep van personen die samenwerkt om een demo te maken of een demoparty te organiseren.

  • De sceners, dit zijn individuele personen die meestal bekend staan onder een bijnaam. Men kan aangesloten zijn bij een groep en een specialisatie hebben in programmeren, graphics, muziek of organiseren.
  • Demo groups, in de regel betreft een groep een samenwerkingsverband van meerdere sceners. Vaak is er sprake van een praktische taakverdeling tussen de leden van zo’n groep op basis van vaardigheden en interesses.
  • De demoparty's worden meestal door een groep mensen georganiseerd die ondersteund worden door mensen die tijdens de demoparty aanwezig zijn.

Het publiek is in potentie erg groot, omdat de demoscene digitale producten maakt die eenvoudig wereldwijd verspreid kunnen worden via het internet. De meest bekeken Nederlandse demoscene livestream had 6500 unieke kijkers waarvan 1200 tegelijkertijd.

De best bezochte demoparty in Nederland in de afgelopen tien jaar had zo’n 400 bezoekers.

Geschiedenis en ontwikkeling

In het begin van het homecomputer-tijdperk (vanaf de jaren 1960 tot laat jaren 1990) was het heel normaal om software van je vrienden en kennissen te kopiëren voor eigen gebruik. Wettelijke bescherming zoals copyright was toen nog niet in de wet vastgelegd, dus dit was ook niet illegaal. De ontwikkelaars van software implementeerden toen hun eigen technische maatregelen om kopiëren tegen te gaan en zo hun inkomen veilig te stellen. Vanaf het eerste moment zijn er personen en groepen actief om deze kopieerbeveiliging te verwijderen (kraken van software of cracking), waardoor je de betreffende software weer kon dupliceren.

Door heel Nederland waren in de jaren 1980-1990 lokale clubs actief die maandelijks bij elkaar kwamen om software met elkaar uit te wisselen. Hier waren de eerste computerenthousiastelingen actief die hun homecomputer wilden leren kennen en hier hun eerste cracktro/demo leerden te maken.

Met een cracktro liet iemand weten dat hij de software had gecracked. Hiervoor zette hij een 'cracktro' met zijn nickname voor het daadwerkelijk programma. Een cracktro kon een eenvoudig scherm zijn met alleen statische tekst tot scroltekst met muziek en andere grafische effecten. Na verloop van tijd werden de cracktro’s steeds geavanceerder, gelijktijdig kwamen er ook meer bezwaren tegen het illegale karakter van het kraken van software. Uiteindelijk is in 1994 wetgeving in Nederland aangenomen die het kopiëren van software zonder toestemming illegaal maakte.

De realtime grafische animaties werden vanaf dit moment steeds vaker onafhankelijk van de gekraakte videogames gedeeld en gedistribueerd, ze werden uitgebreid en namen uiteindelijk de ruimte van hele floppy disks in beslag. Bij de makers van de demo’s ontstond de behoefte om wat ze gemaakt hadden aan elkaar te tonen daarom organiseerden vanaf 1987 demoparty’s, waarvan de eerste in Venlo plaatsvond.

Sindsdien hebben verschillende technologische mijlpalen een impact gehad op de demoscene die vervolgens weer de aan zet zijn geweest om de spelregels en wedstrijdformaten aan te passen. Andere ontwikkelingen binnen de Demoscene worden veroorzaakt door het constante samenspel van nieuwe stijlen, vormgeving en techniek (historisch en hedendaags) die met elkaar worden verweven, gecombineerd of juist met elkaar concurreren. Ook de bredere acceptatie en implementatie van live elementen in demoscene evenementen is vernieuwend. Er is een team van ervaren sceners die nieuwe content die beschikbaar komt controleert op legaliteit en oude content ontdoet van illegale bestanddelen.

Borgingsacties

  • Men wil de demoscene bekender maken door het organiseren van (online) demoparty’s omdat deze wereldwijd toegankelijk zijn.
  • Men gaat vaker livestreams en opgenomen evenementen aanbieden via populaire streamingdiensten, zoals YouTube en Twitch.
  • Men gaat actief op zoek naar mogelijkheden om de bekendheid van de demoscene te vergroten door aan te sluiten bij andere gemeenschappen en in samenwerking met hen live shows, performances, workshops etc. te verzorgen.
  • Met het opzetten van gerichte centrale indexen gaat men de vindbaarheid van reeds beschikbare informatie, documentatie en tools van demo’s verbeteren.
  • Men gaat demoparty’s benaderen om nieuwe deelnemers naast een podium ook een soort cursus of traject aan te bieden om hen in staat te stellen zich de basisvaardigheden eigen te maken die nodig zijn voor succesvolle deelname aan deze wedstrijden.
  • Men blijft werken aan het bestendigen van bestaande samenwerking op het gebied van data distributie en opslag omdat dit momenteel voor het grootste deel informeel geregeld is.
  • Men intensiveert het zoeken naar samenwerkingsverbanden met organisaties buiten de demoscene die een nog bestendigere borging van het opgebouwde archief zouden kunnen faciliteren.

Contact

The Art of Coding
Tilburg