Kern 2003 Unesco Verdrag
Het 2003 Unesco Verdrag beschrijft immaterieel erfgoed als de bron van culturele diversiteit en als een waarborg voor duurzame ontwikkeling. Immaterieel erfgoed versterkt het gevoel van identiteit en continuïteit van gemeenschappen, groepen en individuen en bevordert het respect voor culturele diversiteit en menselijke creativiteit.
De doelstelling van het verdrag is de bescherming van het immaterieel cultureel erfgoed, het waarborgen van onderling respect voor dit erfgoed, het verhogen van het bewustzijn voor het belang van immaterieel erfgoed en op internationaal niveau onderlinge samenwerking en bijstand.
Het gaat er bij dit verdrag om immaterieel erfgoed levensvatbaar te houden voor de toekomst, waarbij de belangrijkste rol is weggelegd voor de lokale gemeenschappen die dit immaterieel erfgoed dragen.
Hier lees je het hele Verdrag in het Nederlands.
10 jaar verdrag in Nederland
In 2022 vierden we in Nederland dat we tien jaar werken aan borging van immaterieel erfgoed vanuit dit Unesco Verdrag. Om te laten zien wat de waarde van immaterieel erfgoed is en op welke terreinen aan borging is en wordt gewerkt, bracht KIEN het magazine TIEN uit. Lees het hier.
Safeguarden - borgen
Vorig jaar vierden we in Nederland dat we tien jaar werken aan borging van immaterieel erfgoed vanuit dit Unesco Verdrag. Om te laten zien wat de waarde van immaterieel erfgoed is en op welke terreinen aan borging is en wordt gewerkt, bracht KIEN het magazine TIEN uit. Lees het hier.
Het Verdrag gaat over de bescherming van immaterieel cultureel erfgoed. Over dat beschermen is in de aanloop van de Conventie veel discussie geweest. In dit verdrag wordt niet het begrip protection gebruikt, zoals in het Werelderfgoedverdrag van 1972, maar safeguarding. Safeguarding betekent iets anders dan het traditionele ‘in stand houden’. Het is beschermen in de zin van het ‘levend houden’ van immaterieel erfgoed, inclusief activiteiten als identificeren, inventariseren, documenteren, zichtbaar maken, bewustwording en educatie.
Het safeguarden of waarborgen van immaterieel erfgoed impliceert dat men er vooral voor zorgt dat de voorwaarden voor cultuuroverdracht zo gunstig mogelijk zijn. Men zorgt voor de randvoorwaarden waarin een bepaalde vorm van immaterieel erfgoed tot zijn recht kan komen. Ook in de educatieve sfeer kunnen maatregelen genomen worden, bijvoorbeeld in het overdragen van technische vaardigheden zoals het kunnen bespelen van een bepaald muziekinstrument. Safeguarden of waarborgen is vooral voorwaardenscheppend: het scheppen van omstandigheden waarin het te koesteren immaterieel erfgoed kan gedijen.
Immaterieel erfgoedgemeenschappen
Bijzonder aan dit Verdrag is de centrale rol van de mensen die een vorm van immaterieel erfgoed dragen of beoefenen. Zij alleen kunnen hun immaterieel erfgoed levensvatbaar houden en hun liefde, kennis en vaardigheden doorgeven aan volgende generaties. Die gemeenschap kan haar immaterieel erfgoed aanmelden voor bijschrijving in de Inventaris Immaterieel Erfgoed. Bij een immaterieel erfgoedgemeenschap gaat het om een groep, of groepen mensen, of soms zelfs een individu, die zich inzetten rond een bepaalde vorm van immaterieel erfgoed, het praktiseren en door willen geven aan volgende generaties. Deze gemeenschappen staan niet vast, maar zijn dynamisch als een netwerk waarin ook bijvoorbeeld musea kunnen behoren.
Koninkrijk breed
Niet alleen in het Europees gebied van het Koninkrijk Nederland wordt er met dit Unesco Verdrag gewerkt. Ook in de drie landen in het Caribisch gebied Aruba, Curaçao en Sint Maarten en de openbare lichamen Bonaire, Saba en Sint Eustatius wordt gewerkt aan implementatie van het verdrag, onder meer door het aanleggen van inventarissen.
Lees hier meer over de samenwerking binnen het Koninkrijk.