Indiase muziek is expressief maar in essentie spiritueel. Je zou in eerste instantie kunnen stellen dat alle muziek emotioneel is in die zin dat het bepaalde gevoelens bij de luisteraar oproept. Maar wat Indiase klassieke muziek betreft, zouden de "ragas" zelf bijna zijn bedacht als recepten die bedoeld zijn om een delicaat genuanceerde emotionele toestand bij de luisteraar te creëren. Al deze emoties worden verder ondersteund door het oude en oorspronkelijke doel van Indiase klassieke muziek: een staat van verhoogd spiritueel bewustzijn bij de luisteraar veroorzaken. Spiritualiteit is nooit ver weg van Indiase klassieke muziek, omdat deze muziek zijn wortels heeft in devotionele rituelen - iets dat nog steeds een groot deel uitmaakt van Indiase concerten, ook al vinden ze nu plaats in grotendeels seculiere omgevingen.
De Indiase muziek omvat veel tradities en wij beperken ons tot de Noord-Indiase muziek. We hebben het over de muziek die aan de Indiase hoven werd gespeeld en die zich in de 20ste eeuw, toen het systeem van patronage ophield te bestaan, heeft ontwikkeld tot concertmuziek. Een groot verschil met westerse klassieke muziek is dat het in India niet gebruikelijk is muziek op te schrijven. In de Indiase traditie speelt een goeroe melodieën of ritmische patronen voor, die door zijn leerlingen worden nagespeeld. Er wordt beweerd dat sommige muziek uit de 9de eeuw stamt of zelfs nog ouder is, maar elke generatie voegt er vanzelfsprekend iets aan toe.
Meestal is er sprake van één solist die wordt bijgestaan door een paar begeleiders. De solist kan een sitarspeler zijn (een sitar is een getokkeld snaarinstrument met meeresonerende snaren) of een bespeler van de bansuri (een bamboefluit, het instrument van Hariprasad Chaurasia) of een santur (het honderdsnarige hakkebord dat met houten hamertjes wordt bespeeld). Als de solist een vocalist is, is er vaak nog een sarangi bij (een strijkinstrument met resonerende snaren) of een harmonium (een tafelorgeltje).
De typische begeleidingsinstrumenten zijn een tampura (een langnekkig snaarinstrument) waarop de grondtoon wordt gespeeld en een tabla (een percussie-instrument dat door subtiele bespeling met vingers en handpalmen van beide handen een rijk palet aan klanken kan laten horen). Tegenwoordig wordt er vaak nog een extra percussionist aan toegevoegd. Er zitten dus minimaal drie spelers op het podium. Anders dan bij een westers klassiek concert is er geen programma. Kort van tevoren bepalen de twee solisten wat ze gaan spelen: dat hangt af van hun stemming. De duur staat evenmin vast. 'Concert. Het is voor een Indiaas musicus de bedoeling dat elk tijdsbesef verdwijnt als hij muziek maakt.
Als je kijkt naar de lichaamsbewegingen van de Indiase dansers zijn de handbewegingen erg kenmerkend. Deze handbewegingen zijn zo precies dat artiesten er bijna elk woord mee kunnen uitdrukken. Terwijl de voeten het ritme volgen, volgen de handen de tekst van de muziek. Met deze techniek kun je gevoelens uitdrukken. De emotionele expressie is het belangrijkste deel uit de Indiase dans. De danser beeldt vaak meerdere karakters uit in een dans. De karakters moeten uitgebeeld worden zonder dat er gesproken of gezongen wordt, dit mag alleen gebeuren via lichaamstaal.
De tekst bij de muziek die gebruikt wordt om op te dansen in India gaat bijna altijd over god. De muziek is gebaseerd op een enkele melodielijn waar vervolgens veel op geïmproviseerd wordt. Instrumenten als de sitar, de viool en de tabla worden veel gebruikt bij deze muziek.
De Indiase dans is een manier om god te bereiken. Het is de bekendste vorm van Indiase expressie. Als een Indiase danser begint te dansen, bidt er iemand hardop voor de vier aspecten van het optreden; de lichaamsbeweging, de tekst en muziek, het kostuum en de expressie.
