De Inventaris Immaterieel Erfgoed Nederland bevat immaterieel erfgoed waarvan de erfgoedgemeenschap, groep of individu een borgingsplan heeft geschreven om het erfgoed toekomst te geven. Dat plan is getoetst door een onafhankelijke Toetsingscommissie. De erfgoedzorg wordt elke drie jaar geëvalueerd.

Beschrijving

De kortebaandraverij in Nootdorp is het begin van de feestweek in (de voormalige gemeente) Nootdorp. De kortebaandraverij heeft zich van een draverij sec ontwikkeld tot de Nootdorpse Paardendag met tal van voornamelijk paardgerichte activiteiten. Omdat de kortebaandraverij de oorsprong en de hoofdactiviteit is, wordt die naam gehandhaafd. 

De dag begint ´s ochtends om 10.00 uur met een ponybrunch op het Paradeplein. Tussen de 25 en 30 fraai uitgedoste jeugdige (in de leeftijd tot 13 jaar) amazones en ruiters op pony´s dingen mee naar de eerste prijs. De pony's en de amazones en ruiters worden beoordeeld door een jury, waarbij originaliteit van het gekozen thema, verzorging en presentatie onderdelen van de beoordeling vormen. Aan het slot worden de pony´s uitgenodigd aan de brunch deel te nemen, een spektakel voor de deelnemers en de toeschouwers. Ondertussen zijn vrijwilligers druk bezig met het aanleggen van het parcours van de kortebaan. Als om circa 13.00 uur 'start vrij' wordt gegeven, is dat tevens het begin van het ponyrijden voor kinderen en het openen van het kinderland met onder andere springkussens. 

Het parcours van een kortebaan is circa 300 meter lang. Koppels van twee paarden strijden tegen elkaar om een plaats in de volgende omloop (een afvalrace). De winnaar is het paard dat de in de finale twee ritten op haar of zijn naam brengt. Het publiek is direct met het evenement verbonden, omdat een en ander op bijna aanraakbare afstand plaatsvindt. Na afloop van de laatste omloop wordt door de burgemeester van Pijnacker-Nootdorp de ereprijs in de vorm van een zilveren zweep uitgereikt. Op de omlopen kunnen weddenschappen op de winnaar, de tweede en derde aankomende en de eerst drie aankomenden in de juiste volgorde worden afgesloten. Dierenwelzijn vormt een belangrijk onderdeel van de kortebaandraverij, onder andere een de hele dag aanwezige dierenarts ziet daarop toe. 

Beoefenaars en betrokkenen

Het bestuur van de Stichting Kortebaan Nootdorp organiseert jaarlijks de draverij. Het publiek van de kortebaan wordt in hoofdzaak gevormd door de inwoners van de kern Nootdorp, daarnaast is er een aantal liefhebbers dat bijna alle kortebanen in Nederland bezoekt. De laatste jaren wordt de kortebaandraverij van Nootdorp ook onder de aandacht van de regio gebracht. Tijdens de draverij wordt bijzondere aandacht besteed aan de aanwezigheid van bewoners van een verzorgingshuis in Nootdorp en bewoners met een verstandelijke en of een lichamelijke beperking van de locatie van Stichting Ipse de Bruggen in Nootdorp.

Geschiedenis en ontwikkeling

De draverij in Nootdorp kent een lange geschiedenisIn een aankondiging uit 1792 roept J. van Beekum, ´Castelein van het Rechthuis in Nootdorp' al deelnemers aan een harddraverij op. Rond de wisseling van de 19e en 20e eeuw waren er enkele Nootdorpers met een paard dat geschikt was voor de draf met een sulky. Deze paarden werden ook voor het gewone werk gebruikt en geoefend werd er in een weiland aan de Dorpsstraat - Achterweg. Aan het begin jaren vijftig van de 20e eeuw kreeg de professioneel georganiseerde drafsport op de lange baan vorm door de aanleg van een drafbaan in het centrum van het dorp. Het hoogtepunt van deze baan lag tussen midden jaren zestig tot halverwege de tachtiger jaren van de vorige eeuw. Mede door de aanwezigheid van de drafbaan waren er in Nootdorp een aantal beroepstrainers en pikeurs voor drafpaarden gevestigd. Ook waren er tal van liefhebbers die een of enkele dravers hadden. De aanwezigheid van drie maneges completeerde het beeld dat Nootdorp in vele facetten een echt ´paardendorp´ was en ook nog voor een deel is. 

In de jaren negentig nam de belangstelling voor de drafsport in het hele land zienderogen af. Die ontwikkeling en de roep om woningbouw in Nootdorp op het voormalige militaire vliegveld Ypenburg betekende in 1999 het einde van de langebaan drafsport in Nootdorp. Intussen waren er initiatieven ontwikkeld om de traditie van de drafsport in Nootdorp te behouden. In 1996 mondde dit uit in het organiseren van een kortebaan draverij, aanvankelijk op de drafbaan en later op de Molenaar Blonkweg en thans op De Poort. De kortebaandraverij in Nootdorp betekent het begin van de feestweek en vindt traditioneel op de eerste dinsdag in augustus plaats. Sinds enkele decennia is er veel aandacht voor dierenwelzijn en de invoering van diverse technologieën zoals de start- en finishprocedure, videoregistratie, ledschermen en het digitaal afsluiten van weddenschappen.

Borgingsacties

2021-2024

  • Zowel nieuwe als bestaande bewoners bij de draverij betrekken. 
  • Door middel van lezingen uitleggen wat een kortebaandraverij inhoudt. 
  • De contacten met de basisscholen intensiveren door middel van een themaweek met onder andere een beperkte demonstratie met een paard voor leerlingen uit de groepen 1 en 2. Voorts een beknopte uitleg ten aanzien van het fenomeen paard en wat een kortebaandraverij inhoudt voor leerlingen uit de groepen 7 en 8. 
  • Op een of ander manier betrekken van de manege bij een woonzorgcentrum in Nootdorp voor mensen met een lichamelijke en verstandelijke beperking. Helpen bij het zoeken naar vrijwilligers voor de manege.
  • Een archivaris zoeken, omdat van de laatste 25 jaar drafsport weliswaar veel digitaal materiaal beschikbaar is, maar dit niet goed toegankelijk is.   
  • Waar mogelijk verschillende zaken gezamenlijk met andere organisatieonderdelen van de Nootdorpse feestweek aanpakken, om de kosten te delen. 
  • Onderzoeken of met alle drie maneges en de voetbalvereniging afspraken te maken met betrekking tot de educatie, waardoor er sprake kan zijn van een win-winsituatie. 
  • Met nieuwe bedrijven in Nootdorp door het bezorgen van een flyer met begeleidende brief kennismaken om zo het bestaan van de kortebaan onder de aandacht te brengen. Zo mogelijk het een en ander laten volgen door een kennismakingsbezoek. 
  • Een vrijwilliger aantrekken, die als taak krijgt doelgroepen in de andere delen van de gemeente Pijnacker-Nootdorp te interesseren voor de paardensport. 
  • Inwoners door middel van publicaties in lokale media van het bestaan (en de historie) van draverijen in kennis stellen. 
  • Proberen de jongeren nog meer te betrekken bij de ponybrunch, met als uiteindelijk doel dat de organisatie volledig in handen komt van jongeren. 
  • Om het gebruik van de website verder uit te bouwen, bij voorkeur een jongere met ICT-ervaring zoeken als vrijwilliger of bestuurslid 
  • Eventueel in de toekomst deskundige hulp inschakelen in verband met de wet- en regelgeving. 
  • Initiatieven ontplooien om meer inkomsten te genereren of te bezuinigen. Een en ander onder leiding van een bestuurslid door enkele vrijwilligers laten uitvoeren. 
  • Een driemanschap uit het bestuur samenstellen dat een duidelijk protocol schrijft met de do’s and dont’s met betrekking tot dierenwelzijn en de communicatie hierover. De dierenarts verzoeken hiervoor als klankbord te fungeren. 

Contact

Stichting Kortebaan Nootdorp
Pijnacker-Nootdorp
Website