De Inventaris Immaterieel Erfgoed Nederland bevat immaterieel erfgoed waarvan de erfgoedgemeenschap, groep of individu een borgingsplan heeft geschreven om het erfgoed toekomst te geven. Dat plan is getoetst door een onafhankelijke Toetsingscommissie. De erfgoedzorg wordt elke drie jaar geëvalueerd.

Beschrijving

Bij het Pinksterrijden worden kinderen op versierde boerenkarren rond Vollenhove gereden.

Jaarlijks worden in maart 15 chauffeurs, zowel boeren als burgers, gevraagd om mee te doen met het Pinksterrijden.  Op 2e Pinksterdag om tien uur verzamelen zich hiervoor 200 tot 250 kinderen en hun ouders bij de Burght, een multifunctioneel centrum, in Vollenhove. Hier klimmen de kinderen, en een aantal ouders ter begeleiding van de jongsten, op de met slingers en  ballonnen versierde platte boerenwagens (beveiligd met hekken) om vervolgens in een bonte stoet van 12 tot 15 wagens door het Land van Vollenhove te rijden.

Via social media en de lokale kranten zijn hiervoor, ongeveer twee weken eerder, alle kinderen in de regio uitgenodigd.

Onderweg zijn er twee stops: bij de eerste stop krijgen de kinderen snoep en de chauffeurs en ouders koffie en de bij de tweede stop krijgt iedereen een glas ranja. Wanneer iedereen na twee en een half uur weer bij de Burght is, worden de kinderen getrakteerd op een ijsje.

De stoet wordt geopend door de voorzitter en geëindigd door de vice-voorzitter van de Vollenhoofse Vereniging voor Volksvermaken. Langs de route staan ieder jaar vele enthousiaste ouders en opa's en oma's om naar de kinderen te zwaaien. De laatste jaren is er ook een steeds grotere groep ouders die achter de stoet aan fietsen.

Beoefenaars en betrokkenen

Pinksterrijden wordt georganiseerd door de Vollenhoofse Vereniging voor Volksvermaken. In totaal doen er jaarlijks tussen de 200 en 250 kinderen uit Vollenhove en omstreken en ook campinggasten aan mee.

De tocht wordt begeleid door een groep vrijwilligers die bestaat uit chauffeurs, verkeersregelaars, bestuursleden, de dahliakoningin en -prinses en vrijwilligers voor de catering.

Langs de weg staan zo’n 400 toeschouwers en ouders die zwaaien naar de stoet.

 

Geschiedenis en ontwikkeling

Vroeger werd rond Pinksteren een rondgang georganiseerd met opgeschilderde boerenwagens die door paarden getrokken werden. Hierbij waren jongeren tussen de 18 en 25 jaar betrokken om de vruchtbaarheid over het gewas af te smeken. Dit gebeurde op meerdere plaatsen in Nederland en is thans bijna overal verdwenen. De eerste berichten van dit niet kerkelijke pinksterfeest, wat de oorsprong is van het Pinksterrijden, zijn al van de 15e eeuw. Of de traditie ook al zo lang in het Land van Vollenhove wordt beoefend, is niet bekend. Wel is duidelijk dat het Pinksterrijden al lang wordt beoefend in Vollenhove. In de loop der jaren zijn de paarden vervangen door tractoren en heeft het Pinksterrijden zijn huidige vorm gekregen.

Eind jaren zestig heeft de Vollenhoofse Vereniging voor Volksvermaken de organisatie van het Pinksterrijden op zich genomen in verband met de dreiging tot uitsterven.

Er rijden inmiddels jaarlijks gemiddeld 12 boerenwagens met ruim 200 kinderen door het Land van Vollenhove.

Omdat er weinig is gedocumenteerd is, is er weinig bekend over hoe en met hoeveel wagens er vóór de jaren '60 werd gereden.

Borgingsacties

2022-2025

  • Meewerken aan expositie in het lokale museum over de volksvermaken van Vollenhove (Corso en Pinksterrijden). 
  • Uitkomsten van onderzoek over het ontstaan en de ontwikkeling van het Pinksterrijden bekend maken. De informatie gebruiken voor lespakket.
  • Sociale media inzetten 
  • Flyer maken voor nieuwe bewoners 
  • Filmpje maken voor op de scholen. 
  • Via de nieuwe vrijwilligerscommissie meer vrijwilligers en chauffeurs binnenhalen door bellen en huis-aan-huis bezoeken. 
  • Overleggen met de gemeente over de nieuwe stikstofregels. Wellicht compensatie nodig. 
  • Wegens dreigende tekorten wellicht een platte wagen kopen. 

2018-2021

  • Zoveel mogelijk vooruit lopen op de hogere kosten voor het organiseren van het Pinksterrijden in verband met de aangescherpte wet- en regelgeving.
  • Overwegen om zelf te investeren in de platte boerenwagens vanwege het steeds schaarser worden.
  • Nader onderzoek doen naar het ontstaan en de ontwikkeling van het Pinksterrijden door onderzoek in archieven en het interviewen van ouderen die de omslag in de jaren zestig hebben meegemaakt. De uitkomsten hiervan vastleggen en de resultaten gebruiken voor lesmateriaal, de eigen documentatie en PR-doeleinden.
  • Werken aan het uitbreiden van het eigen netwerk, vanwege het afnemen van tractorchauffeurs . Hierbij ook kijkekn naar chauffeurs van verder weg.

Contact

Vollenhoofse Vereniging voor Volksvermaken
Postbus 48
8325 ZG
Vollenhove
Overijssel
Nederland
Website