De Grote Zwaagse Carnavalsoptocht wordt vanaf 1975 georganiseerd door Carnavalsvereniging Het Masker en trekt jaarlijks tienduizenden bezoekers uit de wijde omgeving van West-Friesland. Wat in 1975 schoorvoetend begon met 16 prachtig opgetuigde praalwagens is uitgegroeid tot een groot carnavalsevenement waar de Zwaagse bevolking van jong tot oud aan deelneemt. Vooral het verdwijnen van de gemeente Zwaag bij de gemeentelijke herindeling in 1978, heeft een enorme impuls gegeven aan deze optocht. Dit heeft er toe geleid dat de krantenkoppen nu zeggen dat Zwaag tijdens het carnaval in het zuiden hoort te liggen.
Aan de huidige Grote Zwaagse Carnavalsoptocht nemen zo’n 40 carnavalsgroepen deel. Deze carnavalsgroepen, inmiddels de “derde generatie”, bestaan voornamelijk uit hechte vriendengroepen. Veelal jeugd tussen 13 en 25 jaar maar ook groepen die al 20 - 30 jaar meedoen. De carnavalsgroepen trekken zich in de maanden voor het carnaval terug in schuren om de mooiste, doldwaze creaties te maken.
De jeugd in Zwaag krijgt het carnaval met de paplepel ingegoten. Zij leren op de vier basisscholen die Zwaag rijk is, wat het belang is van het carnaval als sociaal bindende factor in het dorp. Vanaf de eerste jaren op de basisschool nemen deze kinderen al deel aan de speciale kinderoptocht, een kinderoptocht die jaar na jaar groeit. Spelenderwijs leren de Zwaagse kinderen de beginselen van het gezamenlijk bouwen van een carnavalswagen en bouwen dit in de loop der jaren uit tot professionele en technisch hoogstaande praalwagens.
Financieel worden de jongste carnavalsgroepen ondersteund met een fonds, “De Kweekvijver” genoemd. Tijdens de optocht worden de bezoekers van de carnavalsoptocht door vrijwilligers om een donatie gevraagd. Daarmee worden deze jongste groepjes deelnemers financieel ondersteund op basis van een door hen ingediend financieel plan voor hun creatie. En dat zorgt ervoor dat de Grote Zwaagse Carnavalsoptocht een toekomstperspectief heeft.
De Grote Zwaagse Carnavalsoptocht is een begrip in West-Friesland en omstreken. Ieder jaar komen de bezoekers van de optocht van heinde en verre om dit carnavalsspektakel te beleven. Zij hebben gratis toegang en laten zich onderdompelen in een kleurrijke en vermakelijke carnavalsoptocht De gemeente Hoorn is trots op het Carnavalsevenement en denkt mee in oplossingen onder andere met een parkeerbeleid voor alle bezoekers. Maar ook bij het vrijmaken van de route en indien noodzakelijk bij het bestrijden van de gladheid. Op 5 februari 2016 kreeg Carnavalsvereniging Het Masker uit handen van burgemeester Yvonne van Mastrigt namens Zijne Majesteit de Koning de Koninklijke Erepenning uitgereikt. Ook op bestuurlijk niveau wordt de betekenis van het carnaval in Zwaag en vooral van de Grote Zwaagse Carnavalsoptocht dus herkend en erkend.
