Utrecht is wereldwijd een toonaangevende stad als het gaat om klokken. De binnenstad beschikt over 57 luidklokken waarvan er 20 meer dan 400 jaar oud zijn.
Dit cultuurhistorisch erfgoed wordt duurzaam bewaard en daar draagt het Utrechts Klokkenluiders Gilde (UKG) aan bij. De meeste luidklokken in ons land worden door een elektromotor in beweging gebracht maar het UKG luidt de klokken handmatig. Het UKG is een sterke vereniging die aansluit bij de tradities van de middeleeuwse ambachtsgilden. De klokkenluiders van het UKG luiden de klokken van de Domtoren, de Buurtoren, de Jacobitoren, de Geertetoren, de RK Getrudiskerk (beëindigd per 1-4-2018), het kerkje op Fort Blauwkapel, het Bartholomeus Gasthuis en daarnaast de Anna Maria van Schurmanklok van het Academiegebouw, de Demkaklok in Utrecht-Zuilen en de Ad Stuyklok bij Fort De Bilt.
De doelstelling van het Gilde is om het handmatig luiden van klokken, het beieren en het wisselluiden te bevorderen en om meer bekendheid te geven aan alles wat met klokken en het luiden daarvan te maken heeft. Het UKG streeft verder naar het in stand houden en uitbreiden van het klokkenbezit en het bevorderen van het gebruik ervan.
De vereniging telt meer dan 800 leden. Ruim 80 daarvan zijn actief als klokkenluider op de luidplekken in Utrecht. Het Gilde kent ook jeugdluiders, die via instructie en speciale activiteiten ingewijd worden in de kennis en vaardigheden van het luiden. Er is een aparte groep luiders die dagelijks om 12 uur ’s middags de luiding verzorgt van de zogeheten ‘papklok’ in het Bartholomeusgasthuis.
Wekelijks worden kerkelijke en seculiere luidingen verzorgd, oplopend tot meer dan duizend luidingen per jaar. De meest bekende zijn die rond de kerkdiensten op zondagen en kerkelijke feestdagen. Daarnaast wordt, op verzoek, geluid bij huwelijken, begrafenissen, Nationale en Gemeentelijke Feestdagen en herdenkingen. Als bij zeer bijzondere gelegenheden alle klokken van de Domtoren tegelijk luiden, zijn daar 25 luiders voor nodig.
Een andere vorm van klokgebruik is beieren. Het UKG beschikt over een mobiele beierinstallatie met tien klokken waarop geoefend kan worden en waarmee publieke optredens worden verzorgd.
