Het kwartetspel wordt al meer dan 100 jaar gespeeld in alle geledingen van de bevolking. Onderzoek heeft uitgewezen, dat het kwartetspel alléén in Nederland en Duitsland gespeeld wordt. De Duitse variant wordt ook wel Quartettspiel of Abliegspeil genoemd. In andere landen bestaan wel varianten, maar die lijken te weinig op het Nederlandse Kwartetspel (zoals GoFish en Happy Families).
Het spel is primair bedoeld als gezelschapsspel. Als educatief element kunnen de spelers op een speelse manier kennismaken met een groot scala aan onderwerpen. Een compleet kwartetspel behandelt meestal één thema, uitgesplitst in minimaal 8 onderdelen met bij elk onderdeel 4 relevante voorbeelden. Een voorbeeld hiervan is een dierenkwartet die uit minimaal 8 kwartetten bestaat, zoals dieren in huis, in de tuin en ga maar door. Kwartetspellen hebben veel onderwerpen waarvan muziek, topografie, automerken enkele voorbeelden van zijn.
Het aantal kwartetten varieert van 8 tot 20 kwartetten. Een variant op het kwartetspel is een samenvoeging met een standaard kaartspel. Een kaartspel bestaat uit 52 kaarten en daardoor kunnen 13 kwartetten gecreëerd worden.
Het kwartetspel kan gespeeld worden met 2, 3 of 4 spelers. Als gespeeld wordt met minder dan 4 personen krijgen de spelers elk 8 kaarten en de rest ligt op een stapeltje. Daar moet telkens één kaart van af gehaald worden. Een spel met 2 spelers is minder leuk, want wanneer de stapel ‘op’ is, kan de speler die aan de beurt is de rest van de kaarten opvragen.
Er bestaan grote verzamelingen kwartetspellen uit alle tijden. Verzamelaars met meer dan 10.000 en zelfs 25.000 spellen zijn bekend. Een deel van die spellen 'schreeuwen' om gedigitaliseerd te worden. Zoals kwartetspellen uit begin vorige eeuw, het interbellum en de Wereldoorlogen. Spellen uit de wereldoorlogen zijn vaak zelf gemaakt om een spel te kunnen spelen tijdens het onderduiken. Voorbeelden uit de eerste helft van de vorige eeuw: het Indië Kwartetspel, het Koloniaal Instituut Kwartetspel en het Nationaal Kwartetspel (1913)
Het kwartetspel wordt ook veel in het onderwijs gebruikt. Het is in allerlei leer- en lesmethoden een veelgebruikt kennismakingsspel. Het kwartetspel wordt ingezet als introductiespel zoals het Wilde Dierenkwartetspel (op een speelse manier kennismaken met de diversiteit van de wilde dierenwereld) Daarnaast is het ook een leerspel met het EHBO kwartelspel als voorbeeld. Ook is het een discussiespel met als voorbeeld het kwartetspel Sociaal Digitaal ,wat gaat over (a)sociaal gedrag.
Vanuit de stichting TienTotZestien is het ideële initiatief genomen voor de ontwikkeling van een tool waarmee in principe elk kwartetspel digitaal / online gespeeld kan worden. Wij zien digitaliseren als dé manier om het kwartetspel mee te laten bewegen met de tijd. Met het ideële initiatief KWARTOOL( app) kan in principe elk kwartetspel digitaal/online gespeeld worden. Veel historische kwartetspellen ‘verdwijnen’ in musea en worden niet meer fysiek gespeeld. Middels de Kwartool worden die kwartetspellen door digitalisering toegankelijk gemaakt.
De Kwartool is altijd gratis en open beschikbaar voor iedereen vanuit de Open Educational Resources en Creative Commons gedachte.
