Heilig Bloedprocessie in Boxtel

Priesters en parochianen in Boxtel en omgeving zijn bij de Heilig Bloedprocessie betrokken. Er zijn meer dan vijfhonderd vrijwilligers direct actief voor de processie. Harmonieën, zangkoren, een gilde en een broederschap uit Boxtel geven acte de présence. Langs de kant van de weg staan duizenden toeschouwers. Voor vrijwel heel Boxtel is de Heilig Bloedprocessie een vertoon van gemeenschapszin waar men trots op is.

De verering in Boxtel vindt haar oorsprong in een gebeurtenis die enkele jaren voor 1380 plaatsvond. Priester Eligius van den Aker zou geconsacreerde wijn hebben gemorst op twee altaardoeken, het corporale en de altaardwaal. Het bloed van Christus liet zich niet meer wegwassen. Eligius verborg de doeken en maakte pas op zijn sterfbed bekend wat er destijds was gebeurd en waar de bewuste altaardoeken zich bevonden. De doeken zouden spoedig veel pelgrims naar Boxtel trekken. Op 27 juni 1380 verleende paus Pilaeus per bul toestemming om de doeken eenmaal per jaar, op Drievuldigheidszondag, de eerste zondag na Pinksteren, te tonen aan de gelovigen. Rond 1600 werden de doeken veiliggesteld in Den Bosch. Eenmaal per jaar, op Drievuldigheidszondag, werden ze voor één dag overgebracht naar Boxtel. Na de inname van ’s-Hertogenbosch door Frederik Hendrik in 1629 werden de doeken naar kasteel Stapelen in Boxtel gebracht. Na de Vrede van Münster in 1648 kwamen de doeken terecht in Antwerpen en daarna in Hoogstraten, waar op 26 mei 1652 de eerste Heilig Bloedviering in de Sint Catharinakerk plaatsvond. Het herstel van de bisschoppelijke hiërarchie in 1853 versterkte de positie van de katholieke kerk in Nederland. In Boxtel werd getracht de Heilig Bloeddoeken weer terug te krijgen. Na langdurige onderhandelingen werd in 1924 een compromis bereikt: Boxtel zou het corporale terugkrijgen en de altaardwaal zou in Hoogstraten blijven. Op 15 juni 1924 werd het corporale in een plechtige processie overgebracht naar de Sint Petruskerk in Boxtel en vond een processie plaats. Processies op de openbare straat waren verboden. Sinds 1947 trekt de processie door het centrum van Boxtel. In 1949 bedacht beeldend kunstenaar Lucas van Hoek een uitgebreide opzet voor de processie, waarbij historische en Bijbelse figuren werden verbeeld. Voor veel mensen heeft de processie in de loop der jaren een andere betekenis gekregen. Zij beleven de processie als een cultuurhistorisch fenomeen en zoeken naar een weg om er op een moderne manier vorm aan te geven.

2024 -2026

• De film die naar aanleiding van het eeuwfeest van de Heilig bloedprocessie gemaakt is zal zoveel mogelijk gedeeld en vertoond worden.
• De samenwerking met CultuurBox (cultuurportaal voor basis- en voortgezet onderwijs van de stichting Brede Scholen in Boxtel) wordt voortgezet.
• De afterparty voor de deelnemers wordt gecontinueerd als een vast gegeven ná de processie.
• De ingekorte/ingedikte route blijft de komende jaren gebruikt worden.
• Er wordt gekeken of en hoe meer eigentijdse elementen in de processie opgenomen kunnen worden.
• Er wordt gekeken of de vele nationaliteiten in Boxtel, waaronder Polen die voornamelijk RK zijn, betrokken kunnen worden bij de processie als teken dat ook zij welkom zijn in onze gemeenschap.

2021-2023

• Met de stichting Boxtel Vooruit de beoogde samenwerking verder ontwikkelen. Ook blijven samenwerken met cultuurinstellingen in Boxtel
• Diapresentaties/teksten van presentaties op de Bloedmirakelse Avonden op onze website zetten.
• Met parochie regelen dat de basiliek-tekens (tintinnabulum en conopeum) in de processie getoond worden.
• Opnieuw proberen om scholen warm te krijgen voor het educatief erfgoedproject 'Het is een wonder'. Project verbinden aan het in 2018 ontwikkelde erfgoedproject voor de Canon van Boxtel over de bouwhistorie van Sint-Petrusbasiliek en aan het project 'Levend Schilderij'.
• Meelezen in het manuscript voor een nieuw boek  over  de veranderingen in de beleving van de traditie van de Bloedprocessie in Hoogstraten en Boxtel. Waar nodig informatie vanuit de Boxtelse situatie aanleveren.
• In de komende periode contact opnemen met verenigingen uit diverse leeftijdsgroepen om een groep uit de processie te 'adopteren'.
• In najaar 2020 starten met planopzet van het 100-jarig jubileum in 2024 van de terugkeer van een van de H. Bloeddoeken vanuit Hoogstraten naar Boxtel in 1924. Deze gebeurtenis groots vieren. 
• Proberen om via de stichting Boxtel Vooruit de bezetting van de processie en/of de culturele activiteiten in de Bloedmirakelweek uit te breiden.
• Meer activiteiten organiseren tussen Pinksteren en Bloedprocessie (een week lang). Ook na de processie meer culturele activiteiten (laten) organiseren op de Markt in Boxtel.
• In overleg met het parochiebestuur tot overeenstemming komen over een redelijke huurprijs.
• Een inclusievere afspiegeling zichtbaar maken in de bezetting van de processie. In de parochie leven veel nationaliteiten, bijv. Polen, die RK zijn. Duidelijk laten zien dat ook zij welkom zijn in onze gemeenschap.

2015-2020                                                                                                                                                           

• Erfgoededucatie met het scholenproject 'Het is een wonder'. De pilot verder uitbreiden naar tien andere basisscholen. Het lespakket uitbreiden en aan laten sluiten bij het project H. huisjes
• Realiseren van een maatschappelijke stage voor scholieren in het voortgezet onderwijs.
• Samenwerken met het onderwijs, Museum Boxtel (MUBO) - de Canon van Boxtel, en Erfgoed Brabant (Cultuureducatie met kwaliteit).
• 'Door bloeddoeken verbonden met Hoogstraten': een jaarlijkse uitwisseling van ervaringen met processiegroepen, zangkoren en gilden. De ambitie is dit uit te breiden naar andere groeperingen, met als doel ontmoeting en verbreding van kennis over elkaars (gedeelde) geschiedenis.
• Samenwerking zoeken met de Vereniging Nationale Bedevaart om Boxtel op te nemen in de landelijke bedevaartroutes, in samenwerking met lokale ondernemers. Hierbij is er aandacht voor eigentijdse spiritualiteit voor een doelgroep tot 40 jaar.
• Van de Bloedmirakelse avond een jaarlijks terugkerend groot cultureel evenement maken met muziek, theater en film.
• De mogelijkheden rond een openluchtconcert in het gerenoveerde processiepark onderzoeken.
• Het Bloedspel elke vijf jaar gaan opvoeren (de laatste keer was in 2013).
• Een fietstocht Boxtel-Hoogstraten realiseren.
• Samenwerking starten met MBO-opleiding Sint Lucas om een stage processiekleding-groep starten voor leerlingen van VMBO tot VWO met afdelingen mode/kleding om de restauratie van kleding en objecten te realiseren.
• Samenwerken met de Boxmeerse Vaart en de Bloedprocessie in Hoogstraten (België) om de tradities voor te laten dragen voor de internationale UNESCO lijst immaterieel erfgoed.
• Gesprekken voeren met het college van B&W en het parochiebestuur om een nieuwe ruimte te vinden voor het passen en herstellen van kleding en objecten.