De Inventaris Immaterieel Erfgoed Nederland bevat immaterieel erfgoed waarvan de erfgoedgemeenschap, groep of individu een borgingsplan heeft geschreven om het erfgoed toekomst te geven. Dat plan is getoetst door een onafhankelijke Toetsingscommissie. De erfgoedzorg wordt elke drie jaar geëvalueerd.

Beschrijving

In Grou wordt geen Sinterklaasfeest gevierd, hier viert men op 21 februari Sint Piter. Voor buitenstaanders lijkt het op Sinterklaas, maar Sint Piter heeft een andere oorsprong.

Op de zaterdag voor 21 februari komt Sint Piter aan met de boot aan in Grou. Hij draagt een witte mantel en rijdt op een Fries paard. Sint Piter wordt ontvangen door de burgemeester en toegezongen. Daarna gaat Sint Piter in optocht door het dorp, met de burgemeester, vertegenwoordigers van comités en schoolkinderen. Sint Piter bezoekt in Grou scholen, het kinderdagverblijf, het verzorgingscentrum, een kinderinstuif, een instuif voor Grousters en oud-Grousters en zieke kinderen. Sinds 1951 wordt er elk jaar een Sint Pitersprookje opgevoerd. Het sprookje is één van de pijlers van het huidige feest en is in het Fries. Bij het feest horen ook Friestalige Sint Piterliedjes. Sinds 2021 wordt Sint Piter vergezeld door zijn maat Aldemar.

Aldemar is een natuurmens en woont met zijn ouders in een boomhut in Nationaalpark de Alde Feanen bij Grou. Hij draagt een halfhoge hoed met een lasbril. Op zijn rug draagt hij een korf met daarin pipernuten, cadeautjes en zijn iPad.

Voor de aankomst van Sint Piter organiseren de Sint Piterfroulju (Sint Pitervrouwencomité) de Sint Piterbeurs. Deze beurs brengt ieder jaar een groot bedrag op dat ten goede aan het sprookje en het uitgeven van boeken en Sint Piterspelletjes voor de kinderen.

Tijdens de beurs is Aldemar aanwezig om schoentjes en laarsjes van kleine kinderen in ontvangst te nemen. De schoentjes en laarsjes met een cadeautje kunnen later worden gezocht in een van de etalages van de winkels in Grou. Op 21 februari wordt aan het einde van de middag in het centrum van het dorp afscheid genomen van Sint Piter en Aldemar.

Beoefenaars en betrokkenen

Het Sint Piterfeest wordt geleid door het Sint Piterkomitee. Daarnaast zijn er diverse comitées, zoals het lyts komitee (klein comité), draaiboekkomitee, lyts-lyts komitee (klein-klein comité) en de sprookjesploeg. En dan zijn er de uitvoerenden: Sint Piter en Aldemar en de inwoners van Grou.

Geschiedenis en ontwikkeling

Sint Piterfeest is een voorjaarsfeest. Het werd op diverse plaatsen gevierd, vaak gepaard met vruchtbaarheidsrituelen en vreugdevuren. Overal verdween het Sint Piterfeest in de loop der jaren, maar in Grou bleef het bestaan, zij het in een andere vorm dan nu. In 1903 werd de Sint Piterfiguur geïntroduceerd, bedacht door een kleuterjuf van Brabantse komaf. Sinds 1973 komt Sint Piter aan op de zaterdag vóór 21 februari. Bijzonder aan het Sint Piterfeest is het uitzwaaien op 21 februari als hij aan het einde van de middag per boot naar Spanje vertrekt, uitgezwaaid door kinderen en volwassenen.

In 2016 zijn er bij de intocht van Sint Piter voor het eerst demonstraties geweest van de actiegroep ‘Kick out Zwarte Piet’. In de jaren daarop is dit steeds aan de orde geweest en heeft het organiserende comité intensief gesproken met zowel de inwoners van Grou als met de gemeente Leeuwarden. In 2020 is besloten om na te denken over een mogelijk alternatief voor Swarte Pyt, dat werd Aldemar.

Borgingsacties

2022-2024

  • Blijven uitleggen hoe we op de nieuwe figuur van Aldemar i.p.v. Zwarte Piet zijn gekomen. Van 12 februari tot 21 februari 2022 de eerste keer een intocht met nieuwe figuur van Aldemar i.p.v. Zwarte Piet. 
  • Nieuwe cd laten maken met liedjes. Opnieuw in laten zingen door kinderkoor met o.a. ook nieuwe Aldemar-liedjes.
  • Jaarlijks een livestream maken van de aankomst, het feest op het plein en de rondrit met een koets door het dorp op ons Youtube-kanaal. Voor huisgebonden mensen en zelfs tot in de USA kijkers.
  • Het archief van de stichting overdragen aan het provinciale archief Tresoar.
  • Bekijken of het Geschiedenisboek over Grou bijgewerkt kan worden (van ca. 2005-2021) en de schrijvers van het vorige Geschiedenisboek betrekken bij het vervolg. 
  • Speciaal aandachtspunt: jongeren van 12-18 jaar bij het feest betrekken.
  • Gezinnen, organisaties of personen die veel voor het feest gedaan hebben, worden benoemd tot St.Pitergenoat. Krijgen een beschilderd aardewerkbord van het comité en speciale aandacht.

2018-2021

  • Gesprek aangaan met leerkrachten en ander personeel op de scholen en kinderopvang/peuterspeelzaal over behouden zo groot mogelijk draagvlak.
  • Organiseren van de jaarlijks te houden promotieavond voor (nieuwe) inwoners van Grou, enkele weken voor de aankomst van Sint Piter. Tijdens deze avond iets vertellen over de geschiedenis van het feest, het Sint Piterprogramma en er is een 'Foarpriuwke' (sneak preview) van het sprookje.
  • Het organiseren van een rondrit door het hele dorp, langs onder meer de Sint Piterboom die in 1996 door Sint Piter in het uitbreidingsplan Meinga is geplant als symbool van de verbondenheid van Sint Piter met de nieuwbouwwijk.
  • Door het halfjaarlijks overleg met het Breed Komitee de aansluiting houden met alle andere groeperingen en clubs in Grou.
  • Nieuw promotiemateriaal ontwikkelen, promotie middels een goed verzorgde website en gebruikmaken van hedendaagse communicatiemiddelen zoals Facebook, Twitter, Instagram, YouTube (o.a. het huidige Sint Piterjournaal met een vooruitblik op het feest). Meer jongeren betrekken bij het Sprookje.
  • Het bedenken en ontwikkelen van nieuwe inkomstenbronnen.

Contact

Sint Piterfeest in Grou
Postbus
9001 AA
Grou
Friesland
Nederland
Website