De Curaçaose minister van Onderwijs, Wetenschap, Cultuur en Sport, Marilyn Alcalá-Wallé, heeft 2019 uitgeroepen tot het jaar van de Kaha di Òrgel. De bouw en het bespelen van dit oorsprong Curaçaose orgel vormen onderdeel van het immaterieel erfgoed van het eiland. Door documentatie en voorlichting spant de overheid zich in om het Kaha di Òrgel te behouden. Er zijn er nog zo’n zestig cilinderpiano’s op het eiland.
Ook in Nederland zijn we bekend met kaha di òrgel, dat sinds 2016 is bijgeschreven in de Inventaris Immaterieel Erfgoed Nederland, zie www.immaterieelerfgoed.nl/nl/kahadiorgel. Kaha di òrgel is een muziekinstrument dat in het midden zit tussen een cilinderpiano en een orgel. Het bestaat uit een houten (klank)kast met daarin een draaiende cilinder waarop muziekstukken staan en een zwengel, waarmee de cilinder in beweging wordt gebracht. Daarnaast is kaha di òrgel ook een ensemble waarvan, behalve het instrument, ook een wirispeler en een danskoppel deel uit maken. De wiri is een metalen buis met ribbels die een ritmisch geluid maakt als je er met een staaf over heen gaat. De kaha di òrgel speelt hoofdzakelijk dansmuziek als de wals en mazurka, maar ook tumba en polka.
Aan het eind van de negentiende eeuw werd - nadat de heer Sprock er in Venezuela kennis mee maakte – door hem het eerste orgel op Curaçao gebouwd. Van Curaçao werd het instrument bekend op Aruba en Bonaire. Na aanvankelijk succes daalde de interesse tot er halverwege de twintigste eeuw een opleving kwam op Aruba. Door de jaren heen, is deze traditie meegenomen naar Nederland, waar de traditie van het bespelen van het instrument is opgepakt. Voor het onderhoud van de houten ombouw, het stemmen en het plaatsen van muziekstukken op de cilinder en het stemmen op het juiste geluid en ritme, wordt ook vanuit Nederland nog een beroep gedaan op de kennis en vaardigheden van de kenners op Curaçao en Aruba.
De kaha di òrgel is een vrij bedreigde vorm van immaterieel erfgoed. Er zijn steeds minder mensen die de kennis bezitten om nieuwe orgels te bouwen en de oudere te repareren. Met het themajaar wordt er extra gewerkt aan de borging (toekomst) van dit Caribische erfgoed.