De traditie omvat het plaatsen van een versierde makelaar (gevelteken) op de dakconstructie van boerderijen en woonhuizen op het Friese platteland. Het Friese ûleboerd kenmerkt zich door de gestileerde, uitgezaagde zwanen die de makelaar flankeren. De naam verwijst naar de oorspronkelijke functie: door een vlieggat in het bord kunnen uilen vrij in en uit de schuur vliegen en zo jagen op de muizen die daar leven.
De huiseigenaren en bewoners van boerderijen of woonhuizen waarop een ûleboerd bevestigd is zijn de betrokkenen. Verschillende timmerbedrijven en rietdekkers in de provincie Friesland ontwerpen en maken nog altijd ûleboerden van hout.
Het ûleboerd kent een lange geschiedenis. De oudst bekende rekening van een timmerman voor een uilenbord stamt uit 1669. Oorspronkelijk werden uilenborden voornamelijk op boerderijen geplaatst. Doordat tegenwoordig veel boerderijen woonhuis geworden zijn en ook veel burgerwoonhuizen met ûleboerden zijn versierd, zijn er momenteel meer dan rond 1900.