In de periode 2017-2020 deed het Kenniscentrum onderzoek in het kader van de Kennisagenda Immaterieel erfgoed als proeftuin in een mondialiserende samenleving In dat onderzoek probeerden wij een antwoord te vinden op de belangrijke uitdagingen voor immaterieel erfgoed borging in een snel veranderende dynamische samenleving. De voornaamste resultaten (nieuwe inzichten en methodieken) worden hieronder gedeeld. In de komende periode zal worden voortgebouwd op de verworven inzichten via een nieuwe Kennisagenda. Deze wordt in 2021 ontwikkeld, nu toegespitst op de onderwerpen diversiteit en (ecologische) duurzaamheid.
Hier kunt u de Kennisagenda '2017-2020' downloaden en lezen.
Vijf onderzoekslijnen
Het onderzoek van het Kenniscentrum richtte zich in de periode 2017-2020 op vijf onderzoekslijnen:
Participatie: via de onderzoekslijnen kwam er meer inzicht in hoe / op welke manier jongeren en groepen met een diverse etnische achtergrond, een stem te geven bij de identificatie en borging van immaterieel erfgoed;
Rol middelaars: er kwam meer inzicht in de rol van middelaars zoals musea en andere erfgoedorganisaties als intermediair naar de immaterieel erfgoedgemeenschappen, met name ook in superdiverse omgevingen. Omgekeerd boden wij handreikingen voor deze erfgoedorganisaties hoe zij op een meer participatieve manier met de immaterieel erfgoedgemeenschappen aan de slag kunnen;
De dynamiek van immaterieel erfgoed: in het kader van de onderzoekslijn superdiversiteit was er veel aandacht voor de stedelijke dynamiek in een superdiverse omgeving. De dynamiek van immaterieel erfgoed geldt ook voor voor de omgang met immaterieel erfgoed waar in de samenleving discussie over is. Er werden tools ontwikkeld om immaterieel erfgoed beoefenaren en immaterieel erfgoedgemeenschappen mee te nemen in een toekomstgericht proces van erfgoedborging;
Rol overheden: omdat gedurende het onderzoek al snel bleek dat overheden een cruciale rol spelen in het scheppen van een gunstig klimaat waarin immaterieel erfgoed kan gedijen, werden speciale tools ontwikkeld voor hoe gemeenten immaterieel erfgoed kunnen integreren in hun erfgoed- en omgevingsbeleid.
Ontwikkelde methodieken
Naar aanleiding van de vijf onderzoekslijnen zijn verschillende producten ontwikkeld:
Immaterieel Erfgoed & Toerisme. Een handreiking voor immaterieel erfgoedgemeenschappen om jezelf toeristisch op de kaart te zetten: uitdagingen en goede voorbeelden voor duurzaam toerisme
Toolkit “Intangible Cultural Heritage & Museums” (in het Engels) met guidebook, executive summary in het Nederlands, brainstorm-tools, good practices, workshops enz. die musea kunnen helpen om met immaterieel erfgoed en immaterieel erfgoedgemeenschappen aan de slag te gaan.
In de vijf onderzoekslijnen wordt samengewerkt met netwerkpartners uit het erfgoedveld. Internationaal wordt samengewerkt binnen het ICH NGO Forum, het platform voor bij de UNESCO Verdrag Inzake de Bescherming van het Immaterieel Erfgoed. Overkoepelende netwerkpartners in Nederland zijn onder meer de Universiteit Utrecht, het Meertens Instituut en de Reinwardt Academie. Zie voor de andere netwerkpartners de afzonderlijke hoofdstukken.