Staten die het UNESCO verdrag hebben ondertekend, dienen maatregelen te nemen ter bescherming van het immaterieel erfgoed binnen de eigen landsgrenzen.
Concrete maatregelen waartoe elke staat zich verplicht zijn:
- Het identificeren en definiëren van het immaterieel erfgoed door middel van één of meerdere inventarissen die regelmatig dienen te worden bijgewerkt;
- Het ontwikkelen van programma’s die bijdragen aan het borgen van immaterieel erfgoed;
- Het aanwijzen van bevoegde organen voor de bescherming van het immaterieel erfgoed;
- Wetenschappelijk onderzoek bevorderen;
- Het instellen van documentatiecentra voor immaterieel erfgoed;
- Werken aan educatie, bewustwording en deskundigheidsbevordering.
De aangesloten staten dienen hierover periodiek te rapporteren aan UNESCO, met name over de inventarissen en over de elementen van immaterieel erfgoed van het betreffende land op de internationale UNESCO lijsten.
De meeste bij deze conventie aangesloten landen hebben inmiddels een inventaris in het leven geroepen. Het Portugese Memoria Immaterial houdt een overzicht bij van inventarissen in de verschillende landen, zie de website van Memoriamedia.
Netwerk, Inventaris en Register
Het Netwerk, de Inventaris en het Register zijn voorbeelden van de maatregelen die Nederland treft om het immaterieel erfgoed zichtbaar te maken en te borgen. Het Kenniscentrum Immaterieel Erfgoed Nederland heeft de coördinatie van het opstellen ervan op zich genomen.
Door immaterieel erfgoed in het Netwerk, de Inventaris of het Register te plaatsen, wordt de zichtbaarheid vergroot en krijgen het immaterieel erfgoed en de beoefenaars ervan meer waardering en respect. Daardoor worden zij geholpen hun immaterieel erfgoed levend te houden. Plaatsing op de Inventaris Immaterieel Erfgoed zien zij vaak als een erkenning voor hun vaak jarenlange inzet.